Sztuka medytacji Zen w aikido i karate

Sztuka medytacji Zen w aikido i karate - zen i kobudo

Pewien człowiek uczący się sztuki medytacji channa (czanna, cianna) u chińskiego mistrza po dwóch latach ćwiczeń powiedział do swojego nauczy­ciela: „Mistrzu, tyle czasu przebywałem u ciebie, a nadal nie wiem, czym jest to, czego mnie uczy­łeś. Mistrz spokojnie i z uśmiechem odpowie­dział: Nie martw się. To wszystko jest w tobie”. Zen jest skrótem od japońskiego słowa „zenna”, które oznacza medytację, pochodzi z jogi i sanskrytu znane jako "dhjana" (dhyana/m, pojazd światła), początek wyższej grupy ćwiczeń jogicznych. Filozoficzne podstawy zen, a dokładniej zenna są owocem przemieszania tao­istycznych i konfucjańskich idei z duchowością i mistycyzmem z wedyjskiej jogi. Celem medytacji, zenna, dhjanam, jest osiągnię­cie wyzwolenia jaźni/duszy, czyli stanu nadświadomo­ści, nazywanego olśnieniem (satori), a w jodze samadhi. 

Mnich Zen w Zazen - Siedzenie w Medytacji - Kyoto Japonia

Nauki Zen należą do buddyjskiego zakonu i szkoły o tej samej nazwie i są rozpowszechnione głównie w Japonii, Chinach, Korei i Wietnamie, a od połowy XX wieku spotyka się je również na Zachodzie i w Polsce. Słowo Zen pochodzi od sanskryckiego słowa dhyana (lub jhana w palijskim), które zostało transkrybowane na język chiński jako channa i na japoński jak joryo (dziorjo, dźorjo) lub zenna, ale używa się tylko skróconej formy tego słowa - Zen lub Zazen - od sposobu siedzenia w medytacji. Zen oznacza spokojne siedzenie, czy też spokojną medytację. Joryo (czytaj: dziorjo) oznacza po japońsku całkowity spokój, przebywanie w całkowitym spokoju. Założycielem tej tradycji w Chinach był wielki indyjski mistrz i patriarcha buddyjski Bodhidharma, który przeniósł nauki Buddhy z Indii do Chin, poprzez Himalaje i Tybet, oczywiście. 

Zasady sztuk walki, w tym aikido, dżudo, karate, kempo, podobnie jak innych dale­kowschodnich sztuk walki, tradycyjnych kobudo, prócz całej mnogo­ści technik ruchu, opierają się także na sferze duchowej człowieka. Ćwiczenia koncentracyjno-medytacyjne, o których mówimy i piszemy w Polsce od 1978 roku, dają możliwość wnikania w psychikę, kie­rowania emocjami i poznawania ogromnego potencjału siły wewnętrznej. Osiągnięcie harmonii ciała, umysłu i ducha (shin-shin toitsu-do) wy­maga pracy i cierpliwości, lecz jego skutki są napraw­dę zbawienne w codziennym życiu oraz w praktyce sztuki walki. 

Młodzi adepci sztuk walki - mylnie uważający, że o wygranej walce decyduje tylko sprawność ciała i siła fizyczna - nie są świadomi, że zarówno w pojedynkach sportowych jak i w obliczu agresji coraz częściej spoty­kanej na ulicach z powodu moralnego zepsucia i narkotycznego zaćpania społeczeństwa, bardzo du­żo zależy właśnie od prawidłowej reakcji psy­chicznej i duchowej. Wewnętrzne wyci­szenie oraz skupienie osiągane poprzez praktykowanie zen, zenna, dhjanam, nie tylko decyduje o jasnym myśle­niu i szybkim podejmowa­niu decyzji, lecz wpływa także na sprawną i właści­wą reakcję ciała i zmysłów. Zdarza się nieraz, że osoby bardzo dobrze wyszkolone fizycz­nie ponoszą w walce klęskę na skutek słabej zdolności opanowywania własnych emocji. Błędem jest jednak nadmierne teoretyzowanie na temat zen czy dhjanam. 

Karate tradycyjne - Shorin Ryu

Okinawa i Karate Tradycyjne Shorin Ryu 

Przez karate tradycyjne rozumie się często te szkoły i style, które nie służą przeprowadzaniu zawodów sportowych w powszechnym rozumieniu tego słowa, a są ćwiczone jako sztuka bojowa na użytek pola walki. Uważa się je za kolejną lekcję z przeciwnikiem, formę treningu i dostosowania dyscypliny do wymogów wojennej rywalizacji, wzajemnego doskonalenia i użyteczności w prawdziwych bitwach na śmierć i życie. Z jednej strony oznacza to traktowanie karate jako sztuki, także moralnej i duchowej, stanowiącej śmiertelnie niebezpieczną umiejętność, którą zatraca się w sporcie, a z drugiej ćwiczy się na wypadek wojny, bitwy, walki na śmierć i życie, z gotowością do śmierci w bitwie w każdej chwili życia. 

Karate dla dzieci

Karate jest wytworem Okinawańczyków i ich wielowiekowej historii, podobnie jak Ju-Jutsu (Dźiu-Dźiutsu) jest wytworem samych Japończyków. W momencie kształtowania się karate na Okinawie - Królestwo Ryukyu było suwerennym państwem. Ponieważ dzisiaj Okinawa należy do Japonii, karate mylnie utożsamiane jest z wytworem Japończyków. Prawdą jest, że również i Japończycy rozprzestrzeniali karate na świecie, ale oni współcześnie zapominają, że ta sztuka walki została przeniesiona do Japonii z Okinawy. Japończycy zapominają, że zawsze byli, są i będą tylko bardziej lub mniej zdolnymi uczniami karate, bo ich nauczyciele - mistrzowie pozostają w dalszym ciągu tylko na Okinawie. 

Królestwo Riukiu (jap. 琉球王国 Ryūkyū Ōkoku) – Ryūchū lub Dyūchū w dialektach z Okinawy, Liúqiú w dialektach mandaryńskich - to historyczne królestwo w Azji, obejmujące większość archipelagu Riukiu. Właściwe początki królestwa łączą się ze zjednoczeniem Okinawy w 1187 roku. W 1314 roku doszło do rozpadu Okinawy na trzy królestwa: Hokuzan (北山), Chūzan (中山) i Nanzan (南山). W 1416 roku Chūzan podbiło Hokuzan, a w 1429 roku Nanzan. Zjednoczone królestwo obejmowało Okinawę, Amami Ōshima i wyspy Yaeyama. W 1609 roku królestwo zostało podbite przez Japonię, która zajęła Amami Ōshima i narzuciła królestwu swoje zwierzchnictwo. Dopiero 11 marca 1879 roku Królestwo Riukiu zostało formalnie zaanektowane przez Japonię. Aktualnie stolicą jest miasto Shuri, a językiem urzędowym riukiuański z grupy dialektów Hachijo. Japończycy używają nazwy Ryukyu jedynie w odniesieniu do dawnego Królestwa Ryukyu (Riukiu), a na zachodzie nazwy używa do określenia całego archipelagu wysp pomiędzy Japonią a Tajwanem. Nazwa Ryūkyū pojawia się w dawnych tekstach Księgi Sui z 632 roku, z chińska brzmi Liuqiu i ciągle debatuje się czy oznacza samą Okinawę, Tajwan czy Okinawę i Tajwan razem. Używano nazwy Wielkie Ryukyu dla Okinawy, a Małe Ruykyu dla Tajwanu. Flora i fauna regionu wyspiarskiego Riukiu przynależy do tej jaka występuje na Tajwanie i na Filipinach. 

Jaka sztuka walki najlepsza dla dziecka

Twoje dziecko jak Bruce Lee - wybierz dziecku najlepszy sport czy sztukę walki 

Prawie wszystkie sztuki walki niosą ze sobą liczne korzyści: uczą dyscypliny, szacunku, pewności siebie, wytrwałości, koleżeństwa i pokonywania strachu. Sztuki walki na poziomie fizycznym rozwijają koordynację, szybkość, zwinność, wytrzymałość i siłę. Wiek dziecięcy to świetny moment na rozpoczęcie wspaniałej przygody jaką jest uprawianie sztuk walki, w odróżnieniu oczywiście od bezideowych sportów walki w których może nie być żadnych wartości etycznych ani filozoficznych. Wątpliwości pojawiają się jednak, kiedy rodzice dziecka nie mają w tej kwestii dużego rozeznania i nie wiedzą jakimi kryteriami kierować się przy wyborze klubu i dyscypliny sztuki walki. Oferta ośrodków uczących sztuk walki w Polsce jest ogromna, większość przedszkoli i szkół daje możliwość zapisania pociech na dodatkowe zajęcia judo czy karate. Warto jednak zaprowadzić dziecko na tego typu zajęcia chociaż nie zawsze jest łatwo wybrać najlepszy klub. Fala sportów i sztuk walki przybyła do nas na przełomie lat 60-tych i 70-tych. Wtedy z wypiekami na twarzy śledziło się wyczyny Bruce'a Lee, który dzięki zwinności i sile potrafił wyjść z każdej opresji. Teraz sztuki walki przeżywają drugą młodość, stają się na nowo popularne w Polsce wśród aktualnego młodego pokolenia. 

Taekwondo - sztuka walki dla dzieci

Nawet jeśli nie wszystkie, to większość sztuk walki może być odpowiednia dla dzieci, pod warunkiem, że zajęcia są odpowiednio przystosowane dla dzieci, a instruktorzy odpowiednio przeszkoleni i utalentowani do pracy z dziećmi. Oprócz tego trzeba pamiętać, że istnieje podział na sztuki, sporty i systemy walki. Najczęściej mamy do czynienia ze szkołami i klubami sportów walki, ponieważ z treningami wiąże się aspekt rywalizacji sportowej, co odróżnia sporty walki od sztuk walki. Systemy walki natomiast są to najczęściej techniki opracowane na potrzeby wojska, polegające na jak najszybszym i najskuteczniejszym wyeliminowaniu przeciwnika, często czyniąc je brutalniejszymi, co nie zawsze odpowiada rodzicom, chyba, że dzieciak idzie w ślady zamiłowania wojskowego rodzica. Istnieje jednak coraz więcej klubów, które także prowadzą treningi systemów walki przygotowane specjalnie dla dzieci. W wielu klubach istnieje możliwość przyprowadzenia dziecka na trening pokazowy, w którym będzie mogło wziąć udział i określić, czy taki rodzaj zajęć mu się podoba. Najważniejsze, żeby dziecko lubiło sport, który uprawia i czerpało z niego satysfakcję. W niektórych miejscach można zapisać dzieci już od 3-ego roku życia (taekwondo), w innych dopiero do grupy wiekowej 5-7 lat (karate). Mimo tego, że sztuki i sporty walki nadal są hobby popularniejszym wśród chłopców, dziewczynki radzą sobie równie dobrze na treningach i zawodach, gdzie zdobywają bardzo dużo medali - również w konkurencjach mieszanych, gdzie rywalizują z chłopcami. 

Zasady treningu Karate

Karate tradycyjne, jako sztuka samoobrony, rozwijało się w Japonii przez wiele lat. Jego podstawa techniczna jest oparta na okinawskiej zasadzie to de, która z kolei opiera się na chonfa - chińskiej sztuce walki będącej formą samoobrony bez użycia broni. Podstawą filozoficzną karate tradycyjnego jest japońskie budo (Droga Wojownika), które jest wspólne dla wielu japońskich sztuk walki. Ostatecznie, karate tradycyjne powstało w wyniku połączenia okinawskich form walki i japońskiej filozofii budo. Głównym pojęciem w strukturze technicznej karate tradycyjnego jest todome waza, czyli cios kończący, gdzie pojedyncza technika całkowicie unieszkodliwia przeciwnika. Ta wysoka sprawność techniczna czyni z karate tradycyjnego wielką sztukę. 

Nazwa karate 

Słowo Karate składa się z dwóch części: kara - „pusta" i te - „dłoń". Przyjęło się więc mówić iż jest to „sztuka walki pustą dłonią". Choć właściwie obecna nazwa Karate, nawiązuje do aspektu filozoficznego i oznacza czyste intencje Karateki, otwartość umysłu i chęć zgłębiania Sztuki Karate. Obecna pisownia Karate pojawiła się dopiero w 1936 roku i została zmieniona przez O'Sensei Gichina Funakoshi oraz grono innych Mistrzów z Okinawy. Skąd się wziął taki pomysł? Otóż po włączeniu do cesarstwa Japonii słynącej z tradycji rycerskich wyspy Okinawy, aby zmniejszyć ryzyko buntów, wprowadzono w nowej prefekturze zakaz posiadania broni. Odpowiedzią mieszkańców było twórcze połączenie własnych tradycji walki wręcz z analogicznymi systemami chińskimi. Tak powstała sztuka walki zwana w różnym czasie TO-DE, Okinawa Te, a następnie od nazw głównych ośrodków gdzie sztuka ta się rozwijała, Naha-Te, Shuri-Te, Tomari-Te. Z końcem XIX w i początkiem XX w wyodrębniły  się szkoły Shorei Ryu i Shorin Ryu a na określenie tej Sztuki Walki zaczęto używać nazwy Karate pisanej jako pochodzący z Chin. Z początkiem lat 30-tych XX w Mistrz Gichin Funakoshi zmienił sposób pisania na Karate jako Sztuka Walki "pustą dłonią", którą znamy i praktykujemy do dziś. 

Shōji Nishio Sensei 1927-2005

Shōji Nishio Sensei - 1927-2005 - Mistrz Aikido i Iaido 

Shōji Nishio po japońsku: 西尾昭二 Nishio Shōji; urodził się dnia 5 grudnia 1927, zmarł dnia 15 marca 2005 – japoński mistrz sztuk walki, twórca i propagator odmiany aikido znanej jako styl  aikido nishio. W dzieciństwie intensywnie trenował judo (6 dan) i karate (5 dan). W 1951 roku  sensei Y. Sodeyama, mistrz karate i nauczyciel Shoji Nishio, opowiedział mu o swojej "walce" z ō-Sensei Morihei Ueshibą (Sodeyama nie zdołał nawet dotknąć ō-Sensei'a) i zachęcił młodego Shōji do nauki aikido. 

Nishio urodził się w prefekturze Aomori w Japonii w 1927 roku. Dołączył do Aikikai Hombu Dojo w 1951 roku i zaczął uczyć innych około 1955 roku. Przed spotkaniem z aikido studiował judo (6 Dan Kodokan Judo), karate (5 Dan Shindō jinen-ryū), iaido (7 Dan Nihon Zendoku Iaido) i jōdō, a także Shintō Musō-ryū jōjutsu i Hōzōin-ryū sōjutsu. Zdobyte dzięki nim umiejętności udało mu się płynnie wtopić we własny, specyficzny styl aikido, w którym wszystkie techniki mogą być wykonywane z drewnianym mieczem bokkenem w dłoni, jak również bez broni, a jego systemy broni mają niewiele podobieństw do bardziej powszechnego systemu wywodzącego się z Morihiro Saito Sensei. Posiadał tytuł shihana Aikikai, a także stworzył nową szkołę Iaido z formami z aikido, zwaną Aiki Toho Iaido lub Nishio-ryu Iai. W 2003 roku Nishio otrzymał nagrodę Budo Kyoryusho od Japońskiej Federacji Budo za całokształt wkładu w rozwój i propagowanie aikido na całym świecie. 

Shoji Nishio - trening z mieczem 1984 rok

W 1942 roku, w wieku 15 lat, pośród chaosu II wojny światowej, Nishio przeniósł się do Tokio, gdzie rozpoczął pracę w Ministerstwie Finansów w Mennicy Japońskiej. W tym samym czasie zaczął ćwiczyć judo (dżudo) w pobliskim dojo. Wojna zakończyła się dnia 15 sierpnia 1945 roku, zatem 1 września 1945 roku udał się do Kodokan, światowej siedziby judo. Kiedy przybył, w budynku był bałagan, okna wybite podczas bombardowań i nie było tam nikogo oprócz starego dozorcy. Nie było żadnych formularzy zgłoszeniowych, więc Nishio po prostu zapisał swoje imię na zwykłej kartce papieru i tam je zostawił jako swoje zgłoszenie na treningi. Nishio wspomina z rozbawieniem, że był pierwszą osobą, która dołączyła do Kodokan po II wojnie wojnie światowej. Czasami szedł trenować i nikogo tam nie było, więc po prostu spędzał czas ćwicząc ukemi, a potem wracał do domu. 

W następnym roku sprawy w Kodokan zaczęły się poprawiać. Shōji Nishio trenował pod okiem słynnego Kyuzo Mifune (1883-1965) 10 dan judo, czwartego z zaledwie osiemnastu nominowanych na stopień 10 dan przez Kodokan. Mifune był uważany za jednego z największych praktykujących judo w historii. Nishio lubił ciężkie treningi, ale w wieku 23 lat zaczynał być niezadowolony z praktycznych ograniczeń, jakie konkurencja nakładała na judo. Rozpoczął więc także treningi karate pod kierunkiem Yasuhiro Konishi (1893-1983), jednego z pierwszych nauczycieli karate w kontynentalnej Japonii. Yasuhiro Konishi był wiodącą siłą w rozwoju i akceptacji karate w Japonii. Konishi był założycielem Shindō jinen-ryū (神道自然流) karate. Konishi studiował także Aikido pod okiem O'Sensei Morihei Ueshiby, związek ten sięgał lat 30-tych XX wieku, kiedy Morihei Ueshiba uczył w swoim Kobukan Dojo w okręgu Shinjuku w Tokio. Konishi zademonstrował Heian Nidan (kata z karate z Okinawy) dla Morihei Ueshiby, który powiedział Konishiemu, że powinien przestać marnować czas na nieskuteczne techniki. Zainspirowany szczerymi komentarzami Morihei Uehiby, Konishi opracował kata, które nazwał Tai Sabaki („ruch ciała”). Ueshiba następnie zauważył: „Demonstracja, którą przed chwilą zrobiłeś, była dla mnie satysfakcjonująca i jest to kata warte opanowania”. Konishi opracował trzy kata, Tai Sabaki Shodan, Tai Sabaki Nidan i Tai Sabaki Sandan, wszystkie oparte na tych samych zasadach zainspirowanych przez Moihei Ueshibę. Konishi powiedział, że Morihei Ueshiba był najlepszym wojownikiem sztuk walki, jakiego kiedykolwiek poznał. 

Reputacja O'Sensei Morihei Ueshiby stała się znana Shōji Nishio kilka lat po tym, jak zaczął trenować z Mistrzem Konishi. W 1951 roku starszy instruktor w dojo Konishiego, Toyosaku Sodeyama, wspomniał Nishio, mającym teraz zaledwie 25 lat, że widział mistrza sztuk walki, który był jak „upiór!” Nishio mówi: „Byłem zdumiony, że był ktoś, kogo nawet Sodeyama Sensei nie mógł uderzyć. To był O'Sensei [Morihei Ueshiba]… W każdym razie poszedłem zobaczyć Aikido i natychmiast dołączyłem do dojo. Kazano mi iść i przyjrzeć się Aikido, ale nigdy nie wróciłem do karate!”