Budō - jap. 武道 budō - droga walki, sztuka wojny...
Termin budō jest bliski dwu innym: bujutsu (technika, sztuka walki) i bugei (ćwiczenie umysłu i ciała poprzez uprawianie sztuk walki). W okresie Meiji (1868–1912) oraz na początku okresu Shōwa (1926–1989) pojawiło się wymaganie wyższego „uduchowienia” japońskich sztuk walki. Ponieważ dotychczas stosowany termin bu-jutsu implikował trening natury raczej technicznej, wskazywano, że powinno pojawić się nowe określenie odzwierciedlające właśnie tę duchową naturę sztuk i sportów walki.
Obecnie rozumienie tego terminu jest znacznie szersze. Obejmuje ponadto takie sztuki i sporty walki, jak: aikidō, jū-kendō, karate-dō, naginata-dō, iaidō, jōdō, battōdō, shōrinji kenpō i sumō. Tradycyjne dziedziny budō często określane są terminem koryū, natomiast wywodzące się z nich nowoczesne japońskie sztuki walki i dyscypliny sportowe określa się jako gendai-budō.
Bujutsu (jap. sztuka wojny) jest to ogół japońskich sztuk walki. Terminem Budō określany jest ogół młodszych sztuk, w większości sportów. Na bujutsu składają się między innymi: jujutsu (wręcz), kenjutsu (sztuka miecza), aikijujutsu (wręcz), kyūjutsu (łuk) i wiele innych.
Tradycyjne budo, czyli "wojenne drogi", to niezwykle interesująca, a praktycznie nie znana na Zachodzie część kulturowej spuścizny średniowiecznej Japonii. Dyscypliny klasycznego budo nie należą do świata sportu, jak współczesne systemy w rodzaju judo, karate, czy kendo. Nie są też nastawione na walkę, jak stare systemy bujutsu. Są przede wszystkimi dyscyplinami duchowymi służącymi do samodoskonalenia poprzez trud systematycznego, rygorystycznego treningu prowadzonego w duchu filozofii zen. "Tradycyjne budo" jest dogłębnym studium poświęconym historii, filozofii i metodom treningowym różnych odmian budo z interesującą analizą czynników, które doprowadziły m.in. do powstania kendo z kenjutsu, iaido z iaijutsu czy też judo z jujutsu.
Słowo „Budō” pierwotnie miało takie samo znaczenie jak słowo „Bushidō” - Drogi Wojownika. Aby podążać drogą, powinno się mieć cel. Dopiero gdy cel do osiągnięcia zostanie określony, po raz pierwszy zaczyna się poszukiwanie drogi, a do tego niezbędna jest technika. Bugei (sztuka walki) to technika potrzebna do podążania drogą Bushidō a dla samuraja czy raczej Yamabushi (Wojowników z Gór) metoda osiągania życiowych celów. Metody zaś trzeba czasem dostosowywać do okoliczności, jakie niesie czas.
Doktryna budo mówi "Umysł do myślenia, siła (ki) do działania"- to znaczy, że dobrze wykonywany trening pozwoli nam na reagowanie ze spokojem i siłą, bez strachu i wątpliwości. Budo uczy pokory, wytrwałości, szacunku dla trenera czy mistrza i wszystkich budoków, ale też podejmowania wyzwań i wytrwałości, co jest bardzo ważne również w codziennym życiu.
Sztuki walki
Ogólnie, sztuki walki (niekiedy błędnie utożsamiane ze sportami walki i systemami walki) są sposobami walki wręcz, czasami z użyciem broni białej, w szczególności pałki i kija, miecza lub sztyletu. Podstawą nauki wszelkich sztuk walki jest trening, który zazwyczaj uczy umiejętności samokontroli wybuchów agresji, samoobrony, poprawia wydolność organizmu oraz redukuje poziom strachu. Teoretycznym priorytetem w sztukach walki jest rozwój osobowościowo-duchowy, rozwój wewnętrzny, kształtowanie charakteru wojownika. Sporty walki kładą nacisk na element rywalizacji sportowej, szkolenie nastawione jest na określony typ zawodów i rozgrywek sportowych. Z kolei systemy walki to formy stworzone dla potrzeb współczesnych armii, nastawione na szybką i skuteczną eliminację wroga czy terrorysty. Płynność granic polega między innymi na przechodzeniu niektórych sztuk walki w sferę sportów walki (np. judo, taekwondo).
Termin „sztuki walki” został przetłumaczony w 1920 w słowniku japońsko-angielskim Takenobu z japońskiego bu-gei lub bu-jutsu (武術): „sztuka/umiejętność zachowań militarnych”. Definicja została przetłumaczona bezpośrednio z chińskiego określenia wushu (pinyin: wǔ shù; Kantoński: mou seut), dosłownie, „sztuka walki”, oznaczająca wszystkie sposoby chińskich walk.
Większość wschodnich szkół walki stawia sobie za zadanie nie tylko fizyczne przygotowanie człowieka do walki, ale również rozwój psychiczny i duchowy. Internalizacja wartości budo zawartych w tradycji sztuk walki, rozwija w osobie wiele cech związanych z poziomem zadowolenia z życia. Elementy medytacji zapewne rozwijają sferę duchową, jednak obecny stan wiedzy nie pozwala na efektywne naukowe zweryfikowanie rozwoju sfery duchowej w jakimkolwiek obszarze życia.
Jeśli poza elementami czysto technicznymi szkoły walki nie uwzględniają rozwoju duchowego i kulturowego adepta (co, zdaniem specjalistów, jest koniecznym warunkiem "sztuki", to bez nich można mówić raczej jedynie o sporcie lub systemie walki) czyli potocznie o "mordobijstwie". Istotą treningu sztuki walki, budo, kobudo, jest utrzymanie tradycyjnych wartości i rozwój duchowy, rozwój wewnętrzny człowieka. W tę stronę kieruje się m.in. aikido, karate tradycyjne, kung-fu wu-shu, a także inne tradycyjne szkoły, których proces treningowy w znacznej mierze nastawiony jest na rozwój duchowy, spokój, umiejętność kontroli umysłu, medytację, a w mniejszym na brutalną walkę. Każda sztuka walki posiada jako swoją część naukę praktycznych aplikacji technik w celach obrony lub ataku, militarnego rozwiązania różnych sytuacji, jednak brak solidnych fundalmentów moralnych i duchowych czyni z terningu rodzaj spaczenia i wynaturzenia sztuki walki do postaci prymitywnego mordobijstwa, które nie powinno mieć miejsca.
Według niektórych badań z zakresu psychologii, aktywne trenowanie różnych form sztuk walki, budo lub kobudo, a w szczególności tych wartościujących kulturę budo, obniża poziom agresywności u adeptów. Związane to może być ze wzrostem świadomości własnych umiejętności i pewności siebie. Niewątpliwie istotną rolę w nauczaniu zachowań odgrywa trener czy mistrz (sensei, shihan, shifu), będący nierzadko autorytetem w danej dziedzinie, a zatem wzorem do naśladowania. W kulturze walczącej z narastającym poziomem agresji, odpowiednio ukierunkowany trening wydaje się być dobrym środkiem zaradczym.
Aiki-Budo i Shobu Aiki
Aikibudo dosłownie oznacza bojowe wykonywanie technik Aiki. Jest to sztuka walki czy dokładniej zbiór sztuk walki, których korzenie sięgają 1200 lat wstecz, aż do VIII/IX wieku e.ch. Aikibudo działało prężnie jeszcze przed powstaniem samego aikido w wydaniu Morihei Ueshiba. Na dzień dzisiejszy można powiedzieć, że aikibudo jest sztuką walki, której podstawy stanowią trzy filary: Daito Ryu Aikijujutsu szkoła rodu Takeda, Tenshin shoden katori schinto ryu bedąca jedną z najstarszych szkół szermierki Japońskiej oraz szkoła Yoseikan której głową był Minoru Mochizuki. Osobą której zawdzięczamy powrót do tradycyjnych technik aikibudo, oraz rozpowszechnienie sztuki na Europe jest Alain Floquet dan żyjący we Francji.
Znanymi autorytetami obecnie są między innymi takie osoby jak Paul Patrick Harmant 7 dan, Yaroslav Sodritsov 5 dan dyrektor techniczny euroazjatyckiej federacji którzy mają pod opieką dojo także w Polsce i odwiedzają Polskę dwa razy do roku, w tym prowadzą zimowe oraz letnie seminarium odbywające się w ramach Aikibudo w Polsce. Dla jednych aikibudo będzie skuteczną samoobroną, dla innych wewnętrzną sztuką walki, która pozwala ciagle przesuwać granice własnych możlwości, podnosić umiejętności techniczne i rozwijać walory duchowe czy parapsychiczne.
 |
| Minoru Mochizuku Shihan - Soke Aikido Yoseikan |
Aiki-Budo to stara sztuka walki, która w sposób widoczny łączy ze sobą techniki Karate, Dżudo (Judo), Aikido oraz umiejętność posługiwania się mieczem Ken Jutsu. Aikibudo jest to system walki nauczany przez Mistrza Budo Alaina Floqueta, który po konsultacjach i za zgodą swojego Mistrza – Minoru Mochizuki Shihan, szefa starej szkoły Aikido-Yoseikan i bezpośredniego ucznia Mistrza Morihei Ueshiba, reformatora Daito Aiki-Jutsu i mistrza współczesnego Aikido (dawniej Shobu Aiki), przyjął tę nazwę niejako w hołdzie dla tego stylu, którego nauczał Mistrz Ueshiba, zanim opracował metodyczne nauczanie współczesnego Aikido, łagodnej formy Aiki-Jutsu i Aiki-Bu-Jutsu.
Aikibudo według nauczania Alaina Floqueta czerpie rekonstrukcyjnie elementy z trzech japońskich sztuk walki: Daito Ryu Aiki-Jujutsu Mistrza Takedy Tokimune, Aikido-Yoseikan Mistrza Mochizuki Minoru i Katori Shinto Ryu Mistrza Sugino Yoshio. Aikibudo, podobnie jak Aiki-Jujutsu i Aikido zawiera w swoim programie nauczania techniki uderzeń i kopnięć (atemi waza), techniki rzutów (nage waza), dźwignie na stawy (kansetsu waza) i unieruchomienia na ziemi (osae waza). Aikibudo wykorzystuje umiejętności uników i zejść z linii ataku (tai sabaki), a na wyższych stopniach zaawansowania techniki rzutów poświęcenia (sutemi waza) i techniki wyjścia z dźwigni i wejść do rzutów (kaeshi waza).
Aiki-Budo (aiki-budou, aikibudo) jest, podobnie jak Katori Shinto Ryu, sztuką walki, którą można ćwiczyć w każdym wieku i bez rywalizacji sportowej. Aikibudo służy do nauki ataku i samoobrony oraz do walki w obronie innych osób. Jest narzędziem doskonalenia rozwoju osobistego i przywracania harmonii w życiu. Uprawianie Aikibudo podnosi poziom samooceny i poczucia własnej wartości, dodaje ćwiczącym energii Ki i pomaga zachować samokontrolę w sytuacjach stresu. Aikibudo uczy szacunku do partnera w treningu i uwrażliwia nas na potrzebę niesienia pomocy innym w ich rozwoju. Uprawianie sztuki Aikibudo wpływa korzystnie na rozwój psychofizyczny i zdrowie oraz poprawia wydolność organizmu osób ćwiczących (studentów aikibudo, Otagi). Ponieważ Aikibudo jest sztuką walki opartą na tradycji japońskich wojowników (Bushi), uczy szacunku i pokory do tego czym, z kim, gdzie i jak się zachowujemy. Aikibudo uczy troski i dbałości o partnera, co przejawia się w kontroli, uważności i dbałości o to, jak posługujemy się swoim ciałem i umysłem.
Przywiązuje się dużą wagę do prawidłowej recepcji dawnych tradycji japońskich na grunt danego kraju, w tym wypadku Polski, dając im szanse do wzbogacenia rodzimej kultury i tradycji dzięki przedstawieniu w jaki sposób te same procesy społeczne przejawiały się w dwóch odległych zakątkach ziemi, rodząc na jednym polską szlachtę-sarmatów i szlachetne rycerstwo, a na drugim bushi-samurajów. Żywimy głęboką nadzieję, że wszelkie starania w tym kierunku pozwolą dobrze wywiązać się instruktorom i mistrzom z podjętych przez styl Aiki-Budo zadań oraz przysłużą się miejscu, w którym żyjemy.
„Daito Ryu AikiJujutsu i Katori Shinto Ryu to dwa brzegi rzeki, Aikido-Yoseikan, to koryto tej rzeki, w którym płynie Aikibudo. Brzegi tej rzeki, to tory tradycji, a Aikibudo to nurt nowoczesności.„ --- Myśl w ruchu, Alain Floquet, wydanie Budo
Typowe działy Aikibudo:
+ Kihon Dosa: Kamae (kamai) - pozycje migi-kamae, hidari-kamae; ai-hanmi-kamae, gyaku-hanmi-kamae; seiza-ho/kiritzu; shiko-ho; etc
+ Tai sabaki - poruszanie, zejścia, uniki, zwroty i obroty
+ Ukemi waza - techniki upadania i przetaczania, pady i przewroty
+ Atemi waza - techniki kopnięć i uderzeń
+ Osae waza - techniki unieruchomień, dźwigni, obezwładnień
+ Kansetsu waza - dźwignie na stawy
+ Nage waza - techniki rzutów
+ Hojo undo - ćwiczenia uczące pracy ciałem
+ Seishin Undō (精神運動 Psychokineza) - zawiera esencję technik
+ Kobudo - tradycyjne techniki walki mieczem, kijem pałką i tonfą oraz nożem i obrona przed nimi
Sztuka Walki Aikibudo (合気武道) jest synergiczną mieszanką wojskowych sztuk walki praktykowanych w Japonii w okresie Meiji (1868-1912) w historii Japonii. Była to era, kiedy klan samurajów dobiegł końca na mocy dekretu rządowego. Okres Meiji wywodzi swoją nazwę od czcigodnego Meiji Tennō, imię osobiste Mutsuhito, (ur. 3 listopada 1852, Kyōto – zm. 30 lipca 1912), cesarz Japonii od 1867 do 1912. To za panowania cesarza Meiji Tennō Japonia została dramatycznie przekształcona z kraju feudalnego w jedną z wielkich potęg współczesnego świata. Aikibudo opiera się głównie na Daito Ryu Aiki-JuJutsu, Tenshin Shoden Katori Shinto Ryu JuJutsu, Yagyu Shingan-ryu JuJutsu, Hakko Ryu Jujutsu, Okinawan Karate-do, Yari-Jutsu, Shorinji Kempo etc.
Shisei
Shisei - to japońskie słowo, które po przetłumaczeniu na polski musi zostać rozbite na mniejsze elementy, aby dokładnie przekazać jego znaczenie. Shi - to w znaczeniu forma, postura lub postawa. Wynika to z pierwszej części słowa Shisei. Drugi składnik słowa Sei posiada znaczenie energia, wigor, żywotność. Shisei - oznacza "postawę, postawę i formę z energicznym, żywym, musującym i energicznym nastawieniem". Znaczenie Shisei idzie dalej, opisując zewnętrzną formę i postawę ciała, ale obejmuje wewnętrzną strukturę, postawę i siłę.
Najpierw musimy uporządkować ciało i umysł, które są jak waza zawierająca Ki. Aby to zrobić, kręgosłup jest przeciągnięty, a plecy wyprostowane. Jeśli poczujesz, że głową naciskasz niebo w górę, Twój kręgosłup wydłuży się naturalnie. Uważaj, aby nie nadymać piersi w nazbyt wojskowy sposób, unikaj wojskowej sztywności i sztuczności. Ramiona powinny być rozluźnione, opadają gładko i swobodnie, plecy nie powinny być zgięte ani napięte, Ki jest wygodnie ułożone w obszarze Seika Tanden (dolny brzuch), a całe ciało jest wygodnie zrelaksowane. Wielki propagator miecza, Miyamoto Musashi, mówi na temat Shisei w sztuce walki Budo/Bujutsu:
„Twarz jest spokojna, nie zwrócona w górę, w dół ani w bok; oczy lekko przymknięte (zmrużone) bez ruchu gałek ocznych; brwi bez zmarszczek; brwi lekko ściągnięte, grzbiet nosa prosty; podbródek nie wysunięty ani wciągnięty za dużo; kark równie prosty, a kręgosłup pełen energii, Ki. Poniżej opuszczonych ramion ciało jest idealnie zrelaksowane; kręgosłup jest na miejscu; pośladki wciągnięte; nogi od kolan do kostek mocno osadzone na ziemi; biodra nie są skręcone; brzuch jest mocno ukształtowany”.
W Aikido nazywa się to „Sankaku-tai”, giętka, zrównoważona postawa pozwalająca na swobodny ruch; czworościan foremny, który jest stożkiem z boku.
LICENCJA MENKYO W AIKIBUDO I SHOBU AIKI
Przez ponad 400 lat w tradycyjnych japońskich sztukach walki nie było stopni ani systemów rankingowych, ani też czarnych pasów kolejnej rangi. W jakiś sposób te sztuki walki przetrwały, a nawet dobrze sobie radziły i rozkwitały. Wszystko to skończyło się, gdy profesor Jigoro Kano, założyciel judo, zaadaptował system rankingowy Dan do judo i awansował Shiro Saigo i Tsunejiro Tomitę na stopień Shodan w 1883 roku. Ten nowoczesny system rankingowy zyskał wielką popularność w epoce przedwojennej w XX wieku, ostatecznie został przyjęty przez praktycznie wszystkie nowoczesne (i wiele mniej nowoczesnych) japońskich sztuk walki Budo.
System kolorowych pasów juniorów (np. biały → żółty → zielony → niebieski → brązowy → czarny) w ogóle nie został wymyślony w Japonii – a w Europie wprowadził go w 1935 roku Gunji Kiozumi (8 lipca 1885 – 15 kwietnia 1965), znany pieszczotliwie przez kolegów jako G.K. (Dźi-Ki), był japońskim mistrzem judo, który wprowadził tę sztukę walki do Wielkiej Brytanii i stał się znany jako „ojciec brytyjskiego judo”. Był założycielem Budokwai, pionierskiego japońskiego stowarzyszenia sztuk walki w Anglii. Koizumi pomógł założyć Brytyjskie Stowarzyszenie Judo i założył Europejską Unię Judo. Posiadał stopień 8 dan w judo u Jigoro Kano. Pozorne samobójstwo Koizumiego w 1965 roku wstrząsnęło światową społecznością judo. Niemniej jednak dla dzieci wprowadzono system kolorowych pasów, który działał dobrze dla dzieci.
Wcześniej przez ponad 400 lat generalnie nie było stopni – nie było czarnych pasów w japońskim Budo, nie było takiego szaleństwa na punkcie stopni kyu ani dan. Do czasu wprowadzenia nowoczesnego systemu rankingowego w 1883 roku (i prawie 60 lat później niż w przypadku Aikido) ludzie radzili sobie z pomocą systemu certyfikatów tradycyjnego przekazu „Menkyo”, który pokazywał kwalifikacje danej osoby w Ryu czyli Szkole Budo. Morihei Ueshiba był adeptem takiego tradycyjnego systemu u Sokaku Takedy w Daito-ryu Aiki-Jujutsu.
Współcześnie, oprócz systemu stopni, certyfikatów Kyū i Dan, tylko najdokładniej zweryfikowani praktycy będący odpowiednikami czarnego pasa systemu Aikibudo Ryu otrzymują prawo do rankingu w tradycyjnym systemie Menkyo. Menkyo (免許) to japoński termin oznaczający „licencję” czy "certyfikat". Odnosi się do oficjalnej licencji w określonym Ryū, w celu utrzymania poprawnej transmisji, poprawnego przekazu nauki i praktyki Szkoły Walki. Trzeba pamiętać, że oryginalny system treningowy stosuje zwykle rytm treningu trwającego dobre dwie lub dwie i pół godziny, a współczesne krótkie treningi trwające zaledwie około godziny nie nadają się do ćwiczenia i szkolenia Wojowników, a jedynie mogą służyć do treningu dzieci przed ukończeniem 15-16 roku życia. Szukajmy porządnych sekcji Sztuk Walki Aiki-Budo, gdzie trening trwa dwie godziny zegarowe, a początkujący ćwiczą przynajmniej dwa razy w tygodni, zaawansowani trzy do sześć razy w tygodniu.
System Menkyo sięga VIII wieku i jest starym sposobem na uzyskanie rangi adepta w klasycznych tradycjach samurajskich, rycerskich, w klanach wojowników. Chociaż nie można fizycznie dostrzec różnicy w umiejętnościach walki między uczniem o naprawdę wysokim poziomie Dan, a uczniem Menkyo, istnieją znaczące różnice w Kuden (przekaz ustny), jak również dodanie Ukrytego poziomu Hiden (sekretny przekaz), który nie jest prezentowany dla uczniów czy adeptów na poziomie Dan.
Menkyo (免許) to japoński termin oznaczający „licencję”, "certyfikat", "pozwolenie". Odnosi się do licencji na nauczanie używanej przez praktyków różnych japońskich sztuk klasycznych i sztuk walki, poświadczającej pewną licencję w ramach szkoły czyli Ryū. Chociaż najczęściej uważa się, że jest używany do klasycznych sztuk i sposobów walki, jest również używany do innych sztuk, takich jak malarstwo (sumi-e), ceremonia parzenia herbaty (chadō), układanie kwiatów lub kaligrafia (shodō). Różne japońskie sztuki walki ko-ryū używają innej licencji; jeden zarys to:
+ Okuiri - wejście w sztukę, przyjęcie do szkoły.
+ Mokuroku - certyfikat i wpisanie do oficjalnych zwojów z listami adeptów.
I. Sho Mokuroku
II. Hatsu Mokuroku
III. Go Mokuroku
+ Menkyo - Licencja, zwykle po 10 do 15 latach solidnych treningów
I. Shoden Menkyo (Kirikami)
II. Chuden Menkyo
III. Okuden Menkyo
IV. Hiden Menkyo (Ukryty/Tajemny Poziom)
+ Menkyo Kaiden: Około trzydziestu lat doświadczenia, cykl saturna.
Nieco inaczej system wygląda w Shobu Aiki, gdzie mamy poziomy Kirikami, Mokuroku, Menkyo, Kaiden i Menkyo Kaiden. Menkyo Kaiden (免許皆伝), (めんきょかいでん) to japoński termin oznaczający „licencję całkowitej transmisji”. Kaiden (皆伝) oznacza „wtajemniczenie w sztukę lub dyscyplinę”. Jest to licencja używana przez szkołę ryū lub ko-ryū, co oznacza, że uczeń nauczył się wszystkiego i przeszedł wszystkie aspekty swojego treningu w ramach ko-ryū. W systemie licencji menkyo, menkyo kaiden jest najwyższym poziomem licencji, jaki istnieje w systemie licencyjnym menkyo. O zaawansowaniu licencji nie decydują tylko lata spędzone na nauce, ale głównie to, jak dobrze opanowano daną dyscyplinę. Jednak przejście z Menkyo do Kaiden wymaga zwykle co najmniej trzydziestoletniego doświadczenia w praktyce sztuki walki, przebycia życiowej drogi mierzonej cyklem saturna. Posiadacz Menkyo Kaiden jest często, choć nie zawsze, de facto następcą sōke koryū.
Poziomy egzaminów Menkyo są następujące:
Menkyo Shoden (免許初伝) tłumaczy się jako: „Przekaz Początkowy”, przejście czy Inicjację do Kręgu Wojowników. Po ukończeniu tego poziomu szkolenia, budoka, praktyk aikibudo, otrzyma również mokuroko (目録) czyli zwój z katalogiem wszystkich technik i nauk na poziomie Shoden, zwanym także Kirikami (Boskie Cięcie). Na tym poziomie technika musi być szybka i mocna, skuteczna, tak aby adept mógł nawiązywać realną walkę z równorzędnym przeciwnikiem na polu bitwy, a także był zdolny do walk i sparingów czy pojedynków przez okres typowej bitwy czyli od dwóch do czterech godzin zegarowych. Oznacza to testowanie zdolności pokonywania przeciwnika, ciągle jednego, ale tak, że ciągle kolejny jeden przeciwnik atakuje, a zdający egzamin musi się skutecznie obronić, przeżyć bitwę, serię walk, pojedynków czy punktowych ataków, także kijem, mieczem, pałką, włócznią/lancą etc.
Menkyo Chuden (免許中伝) tłumaczy się jako: „Środkowa Transmisja”, "Przekaz Średni". Po ukończeniu tego poziomu szkolenia, budoka otrzyma również mokuroko (目録) - drugi zwój w postaci katalogu wszystkich technik i nauk na poziomie Chuden. Poziom ten musi sobie radzić w bitwach i walkach z kolejnymi atakami ze strony dwóch atakujących przeciwników.
Menkyo Okuden (免許奥伝) tłumaczy się jako: „Wielka Wewnętrzna Transmisja” lub „Sekretny Przekaz, Tajemna Transmisja”. Po ukończeniu tego poziomu szkolenia, budoka otrzyma również mokuroko (目録) czyli trzeci zwój w postaci katalogu wszystkich technik i nauk na poziomie Okuden, a także różne densho i makimono. Trzeci poziom musi umieć walczyć jednocześnie z trzema przeciwnikami, w kolejnych potyczkach z kolejnymi trzema atakującymi wrogami, przez przynajmniej trzy godziny.
Hiden Kaiden to poziom sekretny lub tajemny, poziom nauk ukrytych. Zwykle przekazywany ustnie jako poziom wtajemniczający w głębszą, duchową i ezoteryczną stronę sztuki walki. Także bywa obwarowany kolejnymi wymaganiami i zdolnościami zewnętrznymi, jak przykładowo walka z czterema przeciwnikami w warunkach pola bitwy czy wojennej potyczki.
Menkyo Kaiden: (免許皆伝) tłumaczy się jako: „Licencja Całkowitej Transmisji”, "Pełny Przekaz". Jest przyznawana przez Soke / Arcymistrza, który potwierdza, że uczeń nauczył się wszystkiego, co jest do poznania w ramach konkretnego ryū i ma prawo prowadzić samodzielnie Szkołę Walki w imieniu Mistrzów Tradycji. Adept jest w pełni wyuczonym i wyćwiczonym Mistrzem Wojownikiem. Adept otrzymuje piąty zwój lub wszystkie pięć zwojów w postaci katologu nauk i praktyk Kaiden. Piąty poziom musi umieć skutecznie radzić sobie z przeciwnikami atakującymi w bitwie w grupkach po pięciu i więcej.
W systemie licencji Menkyo, poziom Menkyo Kaiden jest najwyższym poziomem licencji, jaki istnieje w japońskich sztukach walki. Jest to zwykle, choć nie zawsze, dawane kolejnemu w sukcesji następcy lub arcymistrzowi sztuki. Budoka otrzymuje również kopię wszystkich densho, makimono i mokuroku ryu. AikiBudo to japoński termin używany do opisania rodziny systemów sztuk walki, które wywodzą się z okresu Meiji z lat 1868-1912. Budoka licencjonowany musi być sprawny w walce, sprawny i skuteczny w bitwach nawiązując równorzędną walkę z wieloma przeciwnikami, szczególnie z atakującymi, którzy są całkowicie nieznani, z którymi dotąd nigdy nie ćwiczył na treningach.
Yukyusha - Poziom Kyu
Kyū (japoński: 級, [kʲɯː]) to japoński termin używany we współczesnych sztukach walki, a także w ceremonii parzenia herbaty, układaniu kwiatów, grze w go, szachach shogi, testach akademickich i innych podobnych czynnościach w celu określenia różnych stopni, poziomów lub stopni biegłości lub doświadczenia szkolnego. W chińskim mandaryńskim ten sam znak 級 wymawia się jí (dźi), a termin ten jest używany do poziomów testów akademickich. W Korei używa się terminu geup (급, 級) (w transliteracji jako gup lub kup). W wietnamskich sztukach walki jest znany jako cấp (khớp). Departament Policji Miejskiej w Tokio uruchomił system rankingowy używający kyū do mierzenia umiejętności funkcjonariuszy policji w Kendo (miecz bambusowy służy za policyjną pałke). Oceny są od 8 do 1 Kyu. W latach końca XIX wikeu, około 1890-go, Greater Japan Martial Virtue Society wprowadziło system rankingowy dan i kyū do różnych sztuk walki w Japonii. Kolorowe pasy są noszone przez ćwiczących z rankingu kyū w wielu sztukach walki, nie tylko japońskich, w tym judo, karate, aikido, Kuk Sool Won i taekwondo (stopnie kup).
We współczesnych, po rewolucji Meiji, japońskich sztukach walki ćwiczący na poziomie kyū mają stopnie poniżej dan lub czarnego pasa. System rankingowy kyū różni się od sztuki do sztuki i od szkoły do szkoły, chociaż oryginalnie poziom uczniowski podstawowy dzielono zwykle na trzy grupy, czasem na pięć lub sześć grup. W niektórych sztukach wszyscy praktykujący na poziomie kyū noszą białe pasy (lub szarfy), podczas gdy w innych używa się różnych kolorowych pasów, przywieszek lub pasków w formie naszywek na białym pasie; a na przykład w kendo system pasów nie jest używany. Chociaż niektóre szkoły aikido stosują system kolorowych pasów, normą jest, że stopnie kyū generalnie noszą biały pas, a stopnie dan noszą czarny pas. Praktykujący na poziomie Kyū są często nazywani mudansha (無段者), „bez dan” i są uważani za inicjowanych czy początkujących, a nie za uczniów Szkoły Walki. Kiedy praktykujący osiągną rangę czarnego pasa pierwszego stopnia, stają się shodan (初段). Posiadacz czarnego pasa dowolnego stopnia jest yūdansha (有段者), „jeden z dan”. Z takiego systemu korzystają nie tylko organizacje sztuk walki. Niektóre organizacje akademickie i zawodowe również używają kyū i dan jako miar zdolności danej osoby w danej sztuce czy rzemiośle. Na przykład Japoński Test Umiejętności Kanji, który sprawdza umiejętność poprawnego czytania, pisania i używania kanji, jest oceniany za pomocą kyū.
Kyū klasyfikuje postęp w malejącej kolejności, więc pierwsze kyū jest najwyższym stopniem. Na przykład pierwsze kyū przewyższa drugie kyū. System rankingowy Dan zaczyna się po 1 kyū i rrosnie od 1 dan do 7 dan lub wyżej do 10 dan lub nawet 12 dan. Zasadniczo kyū to liczba kroków przed osiągnięciem pierwszego stopnia mistrzostwa, podczas gdy dan daje stopnie do mistrzostwa. Pre-1 kyū i pre-2 kyū są używane w egzaminach językowych, ponieważ często trudno jest zdać egzaminy na 1 i 2 kyū. Najniższe kyū w sztukach walki i rzemiośle jest czasami nazywane „Mukyū” (無級), co w języku angielskim oznacza „bez stopnia”, inaczej po prostu Shoshinsha czyli Początkujący. Najniższe kyū zależy od organizacji danej sztuki i często mnoży się stopnie niepotrzebnie aby zarabiać na egzaminach. Na przykład, Federacja Judo Stanów Zjednoczonych ma 12 kyū jako najniższy poziom w klasie młodzieży i 7 kyū jako najniższy poziom w klasie dorosłych.
W niektórych stylach uczniowie noszą białe pasy, dopóki nie otrzymają pierwszego stopnia dan lub czarnego pasa, podczas gdy w innych różne stopnie kyū mają różne kolory. Noszenie kolorowych pasów jest często kojarzone z rangami kyū, szczególnie we współczesnych sztukach walki, takich jak japońskie karate i judo (skąd praktyka ta się wywodzi, zapoczątkowana w judo). Jednak nie ma standardowego powiązania kolorów pasów z poszczególnymi stopniami, a różne szkoły i organizacje niezależnie przypisują kolory; co można zobaczyć na podstawie stopni kyu w Judo, aby zapoznać się z przykładami zmienności w obrębie sztuki czy dyscypliny. Jednak biały kolor jest często najniżej sklasyfikowanym pasem, a brązowy jest najwyższą rangą kyū i często można zobaczyć ciemniejsze kolory związane z wyższymi rangami, tj. najbliżej czarnego pasa.
System używania różnokolorowych pasów do oznaczania stopnia nie jest powszechnie akceptowany w sztukach walki. Zwolennicy kolorów pasów wskazują na ich użycie jako prostego wizualnego klucza do rozeznania, takiego jak dopasowywanie przeciwników do sparingu, pozwalającego przeciwnikom nieco dokładniej ocenić swoje umiejętności i podzielić je na grupy zawodnicze. Ci, którzy sprzeciwiają się używaniu kolorowych pasów, często obawiają się, że uczniowie będą się zbytnio martwić o względną rangę i staną się aroganccy z trywialnymi awansami i różnicami, podczas gdy zwolennicy uważają, że dając niewielkie oznaki sukcesu i uznania, uczniowie są bardziej pewni siebie, a ich szkolenie jest bardziej ustrukturyzowane, a system rankingowy zachęca uczniów o wyższych rangach do wspierania uczniów o niższych rangach, a uczniów o niższych rangach (kohai) do szanowania swoich seniorów (senpai).
W Japonii zasadniczo stopień trudności dzieli się na trzy kategorie, jak na poniższej liście:
I. Najwyższy - Jōkyū - 上級 --- 1 Kyu lub 1 i 2 Kyu (Niebieski, Indygo lub Jasno Brązowy)
II. Środkowy - Chūkyū - 中級 --- 2 i 3 Kyu lub 3 i 4 Kyu (Zielony, Zielonkawo-Błękitny)
III. Początkowy - Shokyū - 初級 --- 4 i 5 Kyu lub 5 i 6 Kyu (Biały, Kremowy)
Mukyu lub Shoshinsha to całkiem początkujący nowicjusze, czasem jako 6 Kyu...
Kiedy Jigoro Kano reformował system stopni, różne wydziały sportowe w japońskim systemie szkolnym używały już znaczników rangi, zwłaszcza w pływaniu, gdzie zaawansowani pływacy nosili czarną wstążkę wokół talii. Jigoro Kano przyjął zwyczaj, by jego yūdansha nosili czarne obi (pasy) w 1886 roku. W tamtym czasie nie były to pasy, które noszą dzisiejsi karateka i jūdōka; uczniowie nadal ćwiczyli w tradycyjnym stroju znanym jako kimono, wówczas były kimono dla kobiet i dla mężczyzn, odpowiednie (od czasów Meiji tradycyjny strój kimono noszą głównie kobiety). Wszyscy nosili szerokie obi nadal noszone z formalnym tradycyjnym kimonem. W 1907 Jigoro Kanō opracował nowoczesne keikogi (białe stroje treningowe) oraz pasy w kolorze białym dla mudansha (yukyusha) i czarnym dla yūdansha. Niektóre sztuki walki ćwiczą jednak dalej w stroju tradycyjnym, szczególnie tradycjonaliści z nurtu Shugendo. Keyko (strój, ubiór), Gi - ćwiczenie, trening, doskonalenie, praktyka.
W Aikido i Aikijutsu oraz w Aiki-Budo, u O'Sensei Morihei Ueshiba, w Shobu Aiki pierwszym nadawanym po sprawdzianie Embu (pokaz, egzamin) stopniem uczniowskim było 5 Kyu (Go Kyu). Shoshinsha lub Mukyu stanowiło tzw. 6 Kyu, poziom początkujących nowicjuszy bez stopnia, którzy ćwiczyli postawy i pozycje, szczególnie Kamae (Kamai, Migi, Hidari), Tai Sabaki (zwroty i obrony) oraz Ukemi (pady i przewroty) i Atemi (uderzenia), całe tak zwane Kihon Dosa, zbiór podstawowych ćwiczeń, wśród których także znajduje się około 28 sztuk Undo - specjalnych ćwiczeń do Aikido. Chodzenie w parterze czyli Shikko także jest w podstawach dla Mukyo. Wyćwiczenie dobrej koordynacji ruchowej z błędnikiem przy obrotach i przewrotach jest istotne, aby potem studenci takiej sztuki walki jak Aikido czy Aiki-Jutsu mogli sprawnie uczyć się podstawowych technik walki. Typowe zestawy ćwiczeń wstępnych opisane komendami jak:
Shizentai, Shizenhontai, Tachi Rei, Seiza Ho, Za-Rei, Kirizu, Shizentai czy też Shizentai, Seiza-ho, Kiritzu, Shizentai, Migi Kamae, Shizentai, Hidari Kamae, Shizentai, Shizenhontai, Tachi Rei, Seiza Ho, Mae Shikko, Ushiro Shikko, Kiritzu, Shizentai, Shizenhontai - na pewno zapadają głęboko w pamięć każdego ćwiczącego Aikido, Aikibudo czy Aiki-Jutsu.
Piąte Kyu służy do opanowania solidnych podstaw dla techniki Ikkyo (Ude Osae) oraz Shiho-Nage, Czwarte Kyu dla Nikyo (Ude Mawashi) oraz Kote-Gaeshi, Trzecie Kyu dla Sankyo (Kote Hineri) oraz Ude-Kime-Nage, Drugie Kyu dla Yonkyo (Tenkubi Osae) oraz Tenchi-Nage/Kaiten-Nage, a Pierwsze Kyu dla grupy Gokyo (Ude Nobashi) oraz Kokyu-Nage. Przez cały program podstawowy doskonali się Irimi-Nage oraz Kokyu-Ho czy Tai No Tenkan Ho. Od poziomu 4 Kyu ćwiczenia z Tanbo (krótka pałka), od 3 Kyu ćwiczenia z Hanbo (długa pałka), na 2 Kyu solidnie dopracowujemy ćwiczenia z Bokken (podstawy Ken-Jutsu), a na 1 Kyu podsumowujemy podstawy z Jo (kij) oraz Yari (lanca, włócznia), a także Tanto czyli ćwiczenia i obrona przed długim nożem. Na poziom 2 Kyu uczniowie/studenci Shobu Aiki oraz Aiki-Budo muszą doskonale opanować solidnie podstawy techniki Koshi-Nage, a na 1 Kyu potrzeba opanować Ushiro-Kiri-Otoshi i czasem jeszcze jakąś dodatkową technikę czy techniki. Takie są bardzo podstawowe zalecenia od czasów Księcia Teijun, aż po O'Sensei Ueshiba Morihei dla praktyków Aiki-Budo. Na poziom 3 Kyu, Otagi/Uczeń ma solidnie opanować podstawowe Atemi typu Metsubushi (目潰し; oślepienia, mrugnięcie powiekami, zdezorientowanie), w tym Men-Uchi (Shomen i Yokomen), Munezuki (Oi, Gyaku, Jun) czyli uderzenia proste w brzuch/splot słoneczny, a na poziom 2 Kyu Mae-Geri (kopnięcia w przód) oraz Jodan-zuki, uderzenia proste pięścią w szyję i twarz. Atemi powinny być szybkie i mocne, skuteczne, realnie groźne, działać wytrącająco i wychylająco na przeciwnika.
Aikibudo, Aiki-Jujutsu, Aikido, Ki-Aikido, Shobu Aiki, O'Sensei Aikido etc.:
I. Jōkyū - 上級 - Najwyższy Poziom/Klasa:
1. Kyu - Ikkyū - 1級 / 一級
II. Chūkyū - 中級 - Średni Poziom/Klasa
2. Kyu - Nikyū - 2級 / 二級
3. Kyu - Sankyū - 3級 / 三級
III. Shokyū - 初級 - Początkowy Poziom/Klasa
4. Kyu - Yonkyū - 4級 / 四級
5. Kyu - Gokyū - 5級 / 五級
Shoshinsha-Nowicjusze:
6. Kyu - Rokkyū - 6級 / 六級 lub Mukyū - 無級
Jako ciekawostkę można wspomnieć, że kolory wprowadzone przez Jigoro Kano do Budo, zaczynają się wedle Pięciu Przemian czy Żywiołów od białego, zatem od Metalu/Złota (Płuca), dalej żółty czyli Ziemia (Żołądek i Śledziona), pomarańczowy czyli Ogień (Serce), zielony czyli Drzewo (Wątroba), niebieski/granatowy/indygo czyli Woda (Nerki), a mieszanka wszystkich kolorów przyniesie jasno brązowy czyli pewnie przypalony Ogień funkcji meridianów dodatkowych (Potrójny Ogrzewacz oraz Krążenie/Funkcje Płci/Osierdzie). Zarówno Chińczycy jak i Japończycy w swej Tradycji uważają liczbę pięć za idealną, stąd pięć klas początkowej nauki, pięć Kyu oraz pięć technicznych stopni Dan w większości sztuk walki. Odpowiadało jej pięć stron świata, pięć pór roku, pięć jasnych planet, pięć zbóż, pięć rodzajów istot żywych, pięć organów ciała, pięć barw, pięć smaków, pięć dźwięków muzycznych chińskiej i japońskiej gamy, pięć głównych cnót, pięć cech charakteru, pięć zmysłów, Pięcioksiąg konfucjański i kilkaset innych układów w pięciorakiej postaci.
Jeśli instruktor prowadzi jedną klasę dla wszystkich ćwiczących, nie ma sensu dzielić na wiele Kyu oraz kolorowe paski, absolutnie wystarczą trzy szkolne poziomy: Shokyu, Chukyu i Jokyu. Jeśli prowadzimy wiele klas, dla każdego stopnia osobnych, wtedy więcej stopni może mieć sens, ale to będzie pięć lub sześć klas po dwa lub trzy razy w tygodniu po dobre dwie godziny zajęć. Zwykle najlepiej jest, jeśli Nowicjusze, Mukyusha (Shoshinsha) uczęszczają do klasy/grupy z samymi podstawami od zera (klasa zerówka), i dopiero jak zdadzą egzamin na 5 Kyu zostają dołączeni do klasy 5 lub 5 i 4 Kyu, gdyż nie blokuje to treningów Shokyu, a ci którzy dochodzą do grupy znają już wystarczająco podstawy, Reigi (Ceremoniał), Kihon Dosa, Ashi-Sabaki, Tai Sabaki, Ukemi-waza, Kokyu-Ho, kilka Undo, Shikko i ataki jak katate-dori, kata-dori, shomen-uchi, mune-zuki, ze trzy lub pięć podstawowych technik etc.
Podstawowe zjawiska Aikibudo
Aiki-Budo zawiera w swoim programie zarówno metody twarde (剛法, gōhō, go-ho, mochi) jak i metody miękkie (柔法, jūhō, ju-ho, wa), nie ma ćwiczenia tylko miękko albo tylko twardo, chociaż może być pewna przewag jednej z nich. Połączenie miękkiego i twardego stanowi o powodzeniu i skuteczności technik sztuki walki. Podobnie jest z zasadą cwiczenia pasywnie (In) oraz aktywnie (Yo), powinna powstać pewna zdrowa równowaga pomiędzy takimi przeciwieństwami. Solidna równowaga musi zachodzić także pomiędzy elementami odwrotnymi jak Aiki oraz Kiai, gdzie Ai-Ki to w odwrotnej kolejności zapisane znaki japońskie Ki-Ai, co można oddawać grą słów, odpowiednio: Harmonia z Ki/Mocą lub Moc Harmonii, albo Harmonia Energii i Energia Harmonii.
Otwarcie, Inicjatywa, Synchronizacja
Otwarcie, inicjatywa i synchronizacja czasowa (timing) to głęboko powiązane koncepcje mające zastosowanie do samoobrony i walki zawodniczej oraz zastosowań bitewnych. Każdy z nich oznacza różne względy istotne dla pomyślnego zainicjowania lub odparcia ataku.
Otwarcie (隙, suki) jest podstawą udanego ataku. Chociaż możliwe jest pomyślne zranienie przeciwnika, który jest gotowy do przyjęcia ataku, oczywiście lepiej jest atakować w czasie i miejsca, gdzie przeciwnik jest otwarty. To, co oznacza bycie otwartym, może być tak rażące, jak zmęczenie przeciwnika i obniżenie gardy (fizyczne opuszczanie rąk) lub tak subtelne, jak chwilowa utrata koncentracji, rozbicie psychiczne. W klasycznej formie walki między mistrzami każdy stałby prawie całkowicie bez ruchu, dopóki nie zostanie zauważone najmniejsze otwarcie; tylko wtedy rozpoczną tak niszczycielski atak, na jaki mogą się zdobyć, w celu obezwładnienia przeciwnika jednym ciosem czy jak najmniejszą liczbą uderzeń.
W japońskich sztukach walki „inicjatywa” (先, sen) jest „decydującym momentem, kiedy rozpoczyna się akcja pokonywania. W japońskich sztukach walki istnieją dwa zasadnicze rodzaje inicjatywy, wczesna inicjatywa (先の先, sen no sen) i późna inicjatywa (後の先, go no sen). Każdy rodzaj inicjatywy uzupełnia drugi i ma inne zalety jak i wady. Wczesna inicjatywa to wykorzystanie luki w gardzie lub koncentracji przeciwnika (patrz suki, supra). Aby w pełni przejąć wczesną inicjatywę, rozpoczęty atak musi odbywać się z całkowitym zaangażowaniem i bez wahania oraz praktycznie ignorować możliwość kontrataku przez przeciwnika. Późna inicjatywa obejmuje aktywną próbę wywołania ataku przez przeciwnika, który osłabi jego obronę, często poprzez udawanie otwarcia, które jest zbyt kuszące, aby przeciwnik mógł zrezygnować.
Wszystkie powyższe koncepcje są zintegrowane z ideą interwału walki lub czasu walki (間合い, maai). Maai to złożona koncepcja, obejmująca nie tylko fizyczną odległość między przeciwnikami, ale także czas potrzebny na pokonanie dystansu oraz kąt i rytm ataku. Jest to konkretnie dokładna „pozycja”, z której jeden przeciwnik może uderzyć drugiego, po uwzględnieniu powyższych elementów. Na przykład maai szybszego przeciwnika jest dalej niż wolniejszego przeciwnika. Idealnie jest, gdy jeden przeciwnik utrzymuje maai, jednocześnie uniemożliwiając temu drugiemu jakiekolwiek podejście. Maai to synchronizacja przestrzenno-czasowa, odległościowo-czasowa.
Trzy poziomy ataku i obrony
1. Go no sen - co oznacza „późny atak” obejmuje ruch defensywny lub kontrujący w odpowiedzi na atak. Obrona niejako w końcówce ataku, a czasem po ataku. Przeciwnik zdołał chwycić i mocno trzyma, a zaatakowana osoba myśli co robić i z opóźnieniem próbuje się uwolnić. Typowa wolna reakcja u ćwiczących na poziomie 5 i 4 Kyu.
2. Sen no sen - inicjatywa defensywna uruchamiana jednocześnie z atakiem przeciwnika. reakcja na atak nieomal natychmiastowa i dobrze zsynchronizowana. Poziom 3 i 2 Kyu stara się ćwiczyć na poziomie reakcji zsynchronizowanej, co oznacza wchłonięcie reakcji obronnych przez podświadomość czy mechaniczną pamięć ciała.
3. Sensen no sen - inicjatywa rozpoczęta w oczekiwaniu na atak, w której przeciwnik jest w pełni oddany swojemu atakowi, a tym samym psychologicznie poza punktem bez powrotu. Niejako wyczuwanie i pewne wyprzedzanie ruchów przeciwnika lub wręcz podświadome przewidywanie ataków. Poziom 1 Kyu, dobrze jak zaczyna się wykazywać przewidywaniem czy wyczuwaniem ataku i przeciwdziałaniem, co dobrze wróży dla postępów na przyszły poziom Yudansha.
 |
| O'Sensei Morihei Ueshiba - Choku Rei/Shomen Rei |
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz