Aikido Shihan Bansen Tanaka (1912-1988)

Shihan Bansen Tanaka (1912-1988) - Mistrz Aiki Budo i Aikido z Osaki

Bansen Tanaka, 田中 万川, po japońsku pisane Tanaka Bansen (najpierw nazwisko rodu, potem imię), także Isaburo,  urodzony 21 marca 1912, Osaka – zmarł grudzień 1988, był japońskim nauczycielem Aikido oraz przedwojennym i powojennym uczniem mistrza Aikido, Morihei Ueshiby. Osiągnął ostatecznie stopień 9 Dan w Aikido w szkole Aikikai. Wiele jego ruchów w Aikido było okrężnych i koncentrowało się na ruchach spiralnych z biodrami nisko uniesionymi, co, jak sam mówił, było najważniejsze w sztuce otrzymanej od O'Sensei Morihei Ueshiba. Bansen Tanaka pozostał głównym instruktorem w Osaka Aikikai Dojo aż do swojej śmierci w 1988 roku.

Shihan Bansen Tanaka (1912-1988)

Bansen Tanaka był judoką, gdy poznał Mistrza Morihei Ueshibę w 1936 roku (lub na przełomie roku 1935/36). Pragnąc zgłębić tajniki sekretnej sztuki Aikido, założył dojo (Doudziou, DouJou) w Osace dla Noriaki (Yoichiro) Inoue, jednego z pierwszych uczniów i bratanka Morihei Ueshiby. Podążał za naukami Inoue i Ueshiby do 1939 roku, kiedy to został powołany do japońskiego wojska. Jego biegłość w Aikido zapewniła mu stanowisko ochroniarza w dowództwie armii (oficerowie wysokiej rangi mieli ochronę osobistą). Po wojnie wrócił do Osaki i wznowił regularne treningi Aikido. Udał się również do Iwamy (w trakcie budowy swojego dojo w Osace) i trenował oraz medytował z innymi znanymi uczniami O'Sensei Morihei Ueshiby (najintensywniej, dzień i noc przez okres trzech miesięcy). Był jednym z nielicznych uczniów, którzy trenowali z Mistrzem Aiki Morihei Ueshibą przed i po II wojnie światowej.

Mistrz Morihei Ueshiba skontaktował się z Bansenem Tanaką w 1951 roku i zasugerował mu zbudowanie prywatnego dojo w Osace, które miało stać się przyszłym Osaka Aikikai Dojo. Po inauguracji dojo (na początku 1952 roku), Morihei Ueshiba spędził tam kilka miesięcy, ucząc sekretów tajemnej sztuki Aikido, ściślej Aiki-Budo i często wracał, aby je odwiedzać i nauczać. Autor prywatnie wydanej książki zatytułowanej Aikido Shinzui (Istota aikido) i aż do śmierci pełnił funkcję głównego instruktor w Osaka Aikikai Dojo. Znaczniejsi studenci Mistrza bansena Tanaka (9 Dan): Yukio Kawahara (8 Dan), Seiji Tomita, Higuchi Takanari (7 Dan), Ishu Ishiyama (7 Dan)...

Sensei Bansen Tanaka pozostał głównym instruktorem w Osaka Aikikai aż do śmierci. Posiadł ostatecznie stopień 9 Dan Aikikai. Wśród jego uczniów znajdują się Yukio Kawahara, dyrektor techniczny Kanadyjskiej Federacji Aikido, Higuchi Takanari, główny instruktor Dojo w Kioto Renmei, Seiji Tomita, założyciel szkoły Ban Sen Juku w Belgii, oraz Ishu Ishiyama, główny instruktor Dojo w Vancouver West Aikikai. Ban Sen Juku, z siedzibą główną w Belgii i dojo we Francji, na wyspie Reunion, w Hiszpanii, na Tahiti i w Wielkiej Brytanii, to razem licząc międzynarodowa szkoła aikido nazwana imieniem Shihana Bansena Tanaki.

Rozważania o życiu Sensei Tanaka

Niektóre dusze rodzą się na tej ziemi aby podążać Ścieżką Wojowników, Drogą Walki, Bujutsu lub Budo. Bansen Tanaka Sensei był uczniem szkoły Judo (Dżudo, Dziudou), zanim został adeptem Aikido (Aikidou), podobnie jak sam Morihei Ueshiba. Poznał Morihei Ueshibę w 1936 roku (niektóre źródła anglojęzyczne podają rok 1935), około pięć lat po incydencie mandżurskim. Kano Jigoro zginął na morzu dwa lata później, ale wielu uczniów judo już trenowało z Morihei Ueshibą, chociaż po śmierci Jigoro Kano, kluby Aikido w całej Japonii zalała fala przejść adeptów z judo do szkoły Aiki (Szkoła Aiki to po japońsku Aiki-ryu lub Aiki-Gakkai).

Biografia Bansena Tanaki przez większość źródeł identyfikuje go jako ucznia siostrzeńca Mistrza Ueshiby, Noriaki Inoue (1902-1994). Noriaki Inoue Sensei twierdził, że jest współtwórcą Aikido, chociaż właściwie Aiki-Budo. Wychował się w domu Morihei Ueshiby i od samego początku był obecny na wszystkich zajęciach u Sokaku Takedy. Noriaki Inoue był również głęboko zakorzenionym wyznawcą Oomoto Kyo i był obecny na spotkaniach Mistrza Onisaburo Deguchi z Morihei Ueshibą. Mieszkał w posiadłości Oomoto z rodziną Morihei Ueshiba. Drugi incydent z klanem Oomoto w 1935 roku doprowadził do aresztowania kilku przywódców klanu, ale szef policji w Osace zdołał ostrzec Morihei Ueshibę, dzięki czemu Morihei Ueshiba osobiście uniknął aresztowania. Noriaki Inoue krytykował Morihei Ueshibę za to, że nie podzielił losu przywódców klanu Oomoto Kyo. Rodzina Noriaki Inoue była również bardzo bogata i do tego momentu była głównym sponsorem wypraw Morihei Ueshiby. Noriaki Inoue ostatecznie swoją sztukę nazwał Shinwa Taidō, a potem Shin'ei Taidō. Choć pierwotne aikibudō ewoluowało w aikido pod wodzą Ueshiby, Inoue kontynuował nauczanie tej sztuki do 1956 roku, kiedy to zmienił jej nazwę na Shinwa Taidō, a ostatecznie na Shin'ei Taidō. Inoue używał różnych imion przez całe życie: Kitamatsumaru (1902), Yoichiro (1909), Yoshiharu (1920), Seisho (1940), Hoken (1948), Teruyoshi (1971) i wreszcie Noriaki (1973).

Bansen Tanaka zbudował dojo dla Noriaki Inoue w Osace, a jego biografia podaje, że podążał za naukami zarówno Noriyaki Inoue, jak i Morihei Ueshiba, aż do powołania do wojska w 1939 roku. Konflikt między Inoue i Ueshibą pogłębiał się, aż w końcu doszło do zerwania więzi. Sensei Tanaka jest nadal identyfikowany jako uczeń obu mężczyzn po wydarzeniu, które doprowadziło do rozstania obu propagatorów Aiki-Budo. Nazwa aikido oficjalnie powstała i została rozpowszechniona w 1942 roku, mniej więcej w tym samym czasie, gdy Morihei Ueshiba zrezygnował ze szkolenia wojskowego i przeniósł się do Iwama Dojo. Z kolei Noriyaki Inoue kontynuował nauczanie swojej sztuki jako Aiki-Budo do 1956 roku, a po kilku zmianach nazwy, jego sztuka jest obecnie znana jako Shin'ei Taido. Wikipedia w ogóle nie wspomina o uczniach Sensei Noriaki Inoue. To wpis Bansena Tanaki na Wikipedii łączy go z Noriyaki Inoue, a nie odwrotnie. Noriaki Inoue w 1:16 minucie starego filmu wykonuje technikę Aiki-Budo, której Kawahara uczył kilkakrotnie – której od tamtej pory nie widziałem.

Bansen Tanaka był uczniem Morihei Ueshiby, który rozpoczął naukę, gdy certyfikaty były przyznawane w Daito Ryu pod okiem Sokaku Takedy. Takeda i Ueshiba zerwali bliskie relacje wkrótce po rozpoczęciu nauki przez Bansena Tanakę – w 1937 roku. Słynny incydent, w którym Sokaku Takeda pojawił się w Osace, aby ogłosić, że przejmie kierownictwo nad grupą informacyjną Asahi w Osace, miał miejsce w 1936 roku. Gozo Shioda trenował od 1932 roku. Kenji Tomiki był starszy (od 1925 roku) i wyjechał do Mandżurii w tym samym roku, w którym rozpoczął naukę Tanaka. Kiyoshi Nakakura (Ueshiba Morihiro) poślubił najstarszą córkę Morihei Ueshiby, adoptowaną przez rodzinę i oczekiwano, że zostanie następcą Morihei Ueshiby. Małżeństwo zakończyło się jednak rozwodem rok po rozpoczęciu nauki przez Bansena Tanakę.

Dobry przyjaciel Nakakury był fotografem podczas sesji zdjęciowej w dojo Noma w 1936 roku, która później stała się podstawą książki Morihei Ueshiby, Budo. Gozo Shioda i Kisshomaru Ueshiba występują jako uke, choć według wielu źródeł Kisshomaru rozpoczął oficjalnie treningi dopiero w 1937 roku – po rozłamie pomiędzy Takedą i Ueshibą, który położył w szkole Daito-ryu nacisk na techniki Aiki. (Nie twierdzimy, że Tanaka odegrał jakąkolwiek rolę w tych wydarzeniach. Wiele mówi się o chaosie politycznym w aikido w połowie lat 70-tych XX wieku, a te wydarzenia brzmią o wiele bardziej prosto! Wolimy wierzyć, że jest to komentarz do determinacji i charakteru Bansena Tanaki, który kontynuował treningi w tym czasie).

Bansen Tanaka został powołany do wojska w 1939 roku, gdzie służył jako ochroniarz. Wojna zakończyła się w 1945 roku, a Aikido i wszelakie Budo było zakazane do 1949 roku (choć znani uczniowie, tacy jak Morihiro Saito i Hirokazu Kobayashi, datują swój początek treningów na 1946 rok). Niektóre źródła podają, że Bansen Tanaka wznowił treningi Aikido rok „po” (chyba chodzi im o rok po zakończeniu wojny, a nie rok po wyjeździe). Nie wiemy, jak do tego doszło, ale ostatecznie O'Sensei poprosił Tanakę o otwarcie Osaka Aikikai w 1951 roku. Tanaka pozostał w Iwama do otwarcia dojo na początku 1952 roku. O Sensei przybył i przez kilka tygodni nauczał w Osace, bardzo często tam jeżdżąc. Gozo Shioda otworzył dojo w 1950 roku, dał pokaz, który zmienił jego karierę w 1954 roku, i oficjalnie stworzył swój własny styl oparty na Aiki-Budo i Daito-ryu Aiki-Jujutsu w 1955 roku. Morihei Ueshiba wyglądał wtedy na emerytowanego, a Gozo Shioda był starszym uczniem od Tanaki.

Zanim poznał Aikido, Bansen Tanaka trenował Judo. W 1932 roku, w wieku 20 lat, wstąpił do Cesarskiego Pułku Kawalerii Gwardii. Osiągnął w Judo poziom 4-ty dan, co świadczy o jego dużym zaangażowaniu w sztuki walki przed spotkaniem z Morihei Ueshibą. Wedle japońskich źródeł, w 1936 roku Tanaka po raz pierwszy zobaczył pokaz Morihei Ueshiby i był pod tak wielkim wrażeniem jego „boskiej techniki” Aiki, że natychmiast poprosił o przyjęcie go jako ucznia szkoły Aiki-Budo. Bansen Tanaka stworzył w Osace dojo dla Ueshiby. W 1952 roku Ueshiba przebywał tam przez około roku, co oznacza, że Tanaka-san Sensei był jednym z nielicznych uczniów Ueshiby, którzy mieli okazję uczyć się od założyciela Aiki-Budo i Aikido w tak intymnych, osobistych warunkach. Japońskie źródła potwierdzają, że Bansen Tanaka otrzymał 9-ty dan Aikikai, co świadczy o jego wysokim stopniu zaawansowania i uznaniu w świecie treningowym Aikido. W 1971 roku Osaka Aikikai, które założył Tanaka, uzyskało formalne uznanie i status fundacji. Te informacje uzupełniają obraz Bansena Tanaki jako kluczowego ucznia Moriheia Ueshiby, który miał znaczący wkład w rozwój Aikido w japońskim regionie Kansai.

Tanaka, Ueshiba i inni uczniowie Aiki-Budo

Poszerzony Życiorys i Wspomnienia Tanaka Sensei

Bansen Tanaka urodził się 21 marca 1912 roku w Osace, było to w Roku Wodnego Szczura wedle japońskiego zodiaku, a w miesiącu Tygrysa. Tanaka-san trenował judo od najmłodszych lat. W 1936 roku poznał O'Sensei Ueshiba-san w gospodzie, w której O'Sensei mieszkał ze swoim bratankiem Noriakim Inoue. Poprosił go, aby nauczył go tej sztuki, ale Inoue powiedział mu, że ponieważ Inoue uczy w pobliskim komisariacie policji (w Mie), może go uczyć, ale będą musieli zapewnić mu dojo i zakwaterowanie w Osace. Tanaka znalazł dom, w którym wcześniej grano w bilard i umieścił w nim 60 mat tatami, a dojo zostało otwarte w listopadzie 1939 roku. Tanaka tak powiedział o Inoue:

"Inoue Sensei jest bratankiem Ueshiby Sensei. Jest bardzo surowym człowiekiem. Podczas wykonywania technik staje się niezwykle twardy. Jednak gdy rozmawia po treningu, jest dość rozluźniony. Znałem go przez sześć miesięcy, zanim zobaczyłem, jak pije. Powiedział, że nie pije. Właściwie mógł pić dużo, ale nigdy nie pił z nami. Aż pewnego dnia, kiedy w Osace otworzył się nowy kabaret i zaprosiłem go na drinka, pił sake za sake. Pomyślałem: „Boże, dałem się nabrać”. (Śmiech) Kiedy grał, grał ostro. Ale kiedy zaczął trenować, stał się naprawdę surowy. To, co teraz nazywamy ikkyo i nikyo, w tamtym czasie nazywało się ikkajo i nikajo. Kiedy używał na nas swojego nikyo, naciskał, mimo że uderzaliśmy w tatami i mówiliśmy: „Jeszcze nie. Jeszcze nie”. Każdego dnia mówiliśmy: „No to może pójdziemy do dojo i popłaczemy się?”. To było tak bolesne, że łzy spływały nam po twarzach! Powiedział, że będzie wiedział, kiedy nasze kości zostaną złamane! Dzięki jego surowemu nikyo wszyscy w tamtym czasie stali się silni wobec presji nikyo i sankyo. W tamtym czasie często ćwiczyliśmy techniki siadania. Nikkyo stosowane podczas technik siadania było naprawdę bolesne. Naprawdę lubił te techniki siadania. Wykonywał je bardzo często i wspominał, jak ważne są. Był jeszcze jeden człowiek, który był naprawdę silny. To był nauczyciel o imieniu (Tsutomu) Yukawa. Był niesamowitym senseiem, który robił takie rzeczy, jak przywiązywanie drewnianej belki o wymiarach około 12 na 12 centymetrów do ramienia, sadzanie na niej osoby i huśtanie nią. Kiedy mieszkał w Suita, trenował na komisariacie policji w Sonezaki."

Ale wracając do tematu, Aiki Dojo zbudowano w około dziesięć dni! Dom, który znalazł, miał dwa piętra, więc czynsz był bardzo wysoki. Wynosił około 25 jenów, co dzisiaj daje około 500-600 dolarów. O'Sensei kazał mu zbierać tylko osoby z bogatych rodzin, ponieważ miesięczna opłata była bardzo wysoka. Opłata wynosiła tylko 5 jenów, ale musieli odłożyć co najmniej 10 jenów. W tamtym czasie pensja wynosiła około dwóch jenów dziennie, więc było naprawdę drogo. W tym czasie Inoue Sensei uczył tam codziennie, a O-sensei odwiedzał Osakę mniej więcej dwa razy w miesiącu. Kiedy O'Sensei przyjeżdżał, Tanaka kupował mu okonia morskiego (bardzo smaczną rybę). W tamtych czasach kosztował on dwa jeny. O'Sensei zazwyczaj jadł go popijając. W kwietniu 1939 roku został powołany do wojska i musiał przerwać treningi z O'Sensei i z Inoue. W wojsku pracował jako ochroniarz. Po wojnie, w 1951 roku, O'Sensei przybył na komisariat policji w Sonezaki, gdzie wcześniej uczył dyrektora komisariatu, Kenji Tomitę. Poprosił tam, „aby wezwać Tanakę, który mieszkał w Suita”. Policja natychmiast przybyła do Bansena Tanaki, a Tanaka natychmiast pobiegł do O'Sensei. Tanaka opisał następujący incydent w następujący sposób:

"O'Sensei był zaskoczony, że tak szybko do niego przyjechałem. Zaprowadziłem go do domu. Kazał mi zebrać tych, którzy ćwiczyli w dawnych czasach, a potem zademonstrować to u mnie. Mój dom był dość duży, jeśli tylko posprzątałem swoje rzeczy. Podczas rozmowy O'Sensei zasugerował mi zbudowanie dojo, które zostało ukończone pod koniec 1951 roku."

Bansen Tanaka pojechał z O'Sensei do Iwama na około miesiąc i polecił stolarzom dokończyć dojo podczas jego nieobecności. Zajęcia w dojo rozpoczęły się już w 1952 roku, po japońskim Nowym Roku, O-shōgatsu, który trwa od 1 do 3 stycznia, a obchodzony jest w tym terminie od 1873 roku (Zwyczajowo jednak po Nowym Roku, mogło oznaczać, że wedle starego kalendarza księżycowego, chodziło o termin pierwszego przyjścia do dojo lub świątyni shintō, jak to jest w kalendarzu dawnej Japonii, tak samo celebrowanym czasowo jak w przypadku Chińskiego Nowego Roku, a stary kalendarz to Kyūshōgatsu czyli w tym wypadku dni od niedzieli 27 stycznia 1952 roku, Rok Wodnego Smoka). Jednak dojo przez bardzo długi czas było zapisywane jako należące do O'Sensei, z czego O'Sensei był bardzo zadowolony. W tym czasie O'Sensei Ueshiba-san przebywał tam przez półtora roku, ale ponieważ jego żona Hatsu Ueshiba była w Tokio (Tokyo), często tam wracał. W sumie spędził tam około ośmiu miesięcy (w tym okresie). Bansen Tanaka opiekował się tam O'Sensei Ueshibą. Na przykład opisał jedną historię w ten sposób:

"Ciało O'Sensei było wtedy niesamowite. W dawnych czasach w domu nie było wanny, więc chodziliśmy do publicznej łaźni, ale Sensei powiedział, że nie będzie się kąpał, skoro ktoś inny wziął kąpiel. Zwróciłem się więc ze specjalną prośbą do właściciela łaźni i zabrałem Sensei Ueshibę tam około trzeciej po południu. Kiedy umyłem mu plecy mydłem, zostałem zbesztany. Powiedział, że mydło nie jest potrzebne do mycia, ale kiedy po prostu potarłem mu plecy ręcznikiem, rozległ się głuchy odgłos. Kiedy powiedziałem mu, że trudno mi umyć mu plecy, odpowiedział: „Naprawdę?” (śmiech). Potem, kiedy ponownie dotknąłem jego pleców, zmiękły. W każdym razie mięśnie Sensei Ueshiby nabrzmiewały na całym jego ciele. Codzienne zabieranie go do łaźni i mycie było naprawdę ciężką pracą. Sensei używał mydła tylko do mycia rąk i twarzy, ale nigdy do mycia ciała. Od tamtej pory przestałem myć plecy. Nigdy nie schodził ze mnie żaden brud, mimo że myślałem, że mam brudne plecy. (śmiech) O'Sensei powiedział: „Tanako, nie musisz się koniecznie kąpać. Nie musisz myć ciała mydłem. Spójrz na tych włóczęgów. Nie chorują, nawet jeśli śpią w brudnych miejscach”. (śmiech)

W 1955 roku wziął udział w pierwszych zajęciach Yudansha Aikido (dla posiadaczy stopni Dan, a szkolenia dla Yudansha, szczególnie w formie dłuższych treningów, stażów i intensywnych wielogodzinnych ćwiczeń przez trzy tygodnie, sześć tygodni oraz przez trzy miesiące, to fundament treningowy Yudansha). Później dojo zaczęło zapraszać adeptów innych sztuk walki. Bansen Tanaka tak o tym opowiadał:

"Co najmniej trzy osoby miesięcznie przychodziły do ​​dojo i twierdziły, że trenowały sztuki walki, takie jak karate i judo. Tacy ludzie zawsze pojawiali się, gdy O'Sensei opuszczał dojo! (śmiech). Kiedy O'Sensei był ze mną, nikt się nie pojawił. Jednak nigdy nie zostałem pobity. Na środku pomieszczenia stała krata. Pewnego razu, gdy rozmawiałem z gościem, który siedział naprzeciwko mnie, a między nami była krata, nagle na mnie wpadł. Nazywaliśmy tego typu ludzi „niszczycielami dojo”. Natychmiast go odepchnąłem. Powiedziałem mu, że jeśli mieszka tu kami, powinien dać mi prezent. Jednak nigdy nie chciałem zostać pokonany przez ludzi tego typu. Czułem wielką odpowiedzialność za moje dojo po jego wybudowaniu. O'Sensei często powtarzał, że nigdy nie należy dawać gościowi szansy na atak. Mówił też, że zawsze należy być przygotowanym na jego atak, kiedy się z nim rozmawia. Kiedy uniknąłem ataku tego przeciwnika, gdy tylko zaczął się poruszać, był naprawdę zaskoczony. Pewnego razu podszedł do mnie instruktor karate. Wszedłem z irimi i go przygwoździłem. Zapytałem go, dlaczego chce uczyć się Aikido, skoro jest nauczycielem karate. Powiedział, że interesuje go nauka okrężnych ruchów Aikido. Poprosił mnie, żebym dał mu około trzech miesięcy intensywnego treningu, więc policzyłem mu trzy razy więcej niż normalnie. Myślę, że miesięczna opłata w tamtym czasie wynosiła 800 jenów, a ja policzyłem mu 3000 jenów. Był czas, kiedy takie rzeczy się działy po wybudowaniu dojo. Nikt wtedy nie wiedział, czym jest Aikido. Kiedy dojo powstawało, nikt nie przychodził, gdy padał deszcz. Przez pierwsze siedem lat byłem na minusie i myślałem o odejściu z dojo. Potem, około 1960 roku, liczba praktykujących zaczęła gwałtownie rosnąć. Teraz nie mamy żadnych „niszczycieli dojo”. Jeśli policzę kluby szkolne, mam 47 lub 48 dojo. W samym Kioto jest ich wiele."

W 1952 roku Bansen Tanaka oficjalnie założył Dojo w Osace jako filię Fundacji Aikikai. Po wielu latach poświęcenia, dojo to otrzymało formalne uznanie jako Osaka Aikikai dopiero w 1971 roku czyli po około 20 latach, już po śmierci Mistrza Morihei Ueshiba. Mistrz Bansen Tanaka poświęcił swoje życie promowaniu Aikido, esencji Aiki, dzieląc się jego filozofią i technikami z niezliczonymi uczniami w Japonii i na całym świecie.

We współpracy z siedzibą główną Aikikai w Tokio, Fundacja Osaka Aikikai aktywnie promuje aikido w regionie Kansai w Japonii, w tym w Osace, Kioto, Hyogo i Narze. Kierując się wizją założyciela aikido Morihei Ueshiby i mistrza Bansena Tanaki, fundacja angażuje się w wykorzystywanie aikido do wspierania rozwoju fizycznego i psychicznego jednostek oraz budowania pokojowego społeczeństwa. Oprócz regularnych treningów aikido w swoich dojo, fundacja organizuje pokazy, seminaria i inne wydarzenia kulturalne. Prowadzi również szkolenia w wielu filiach dojo i uniwersyteckich klubach aikido, pomagając w szerzeniu tradycyjnego aikido i jego wartości nowym pokoleniom.

Jednym z najbardziej znanych uczniów, który opowiadał o Bansenie Tanace, jest Seiseki Abe

Z relacji Hitohiro Saito na temat Seiseki Abe, który spotkał Mistrza Morihei Ueshibę w dojo Tanaki w Osace (cytat z wywiadu na stronie Aikido of South Florida):

„Ilekroć miałem wolny dzień, odwiedzałem dojo Seiseki Abe i uczyłem się od niego kaligrafii. Odwiedziłem też dojo aiki Bansena Tanaki. Abe Sensei praktykuje misogi, polewając się co rano zimną wodą, aby oczyścić swoją duszę. Wydaje się, że wyraża ascetyczny umysł poprzez swoją kaligrafię. Pierwotnie spotkał O'Sensei w dojo Bansena Tanaki w Takahamie: O'Sensei rozpoznał bratnią duszę na ścieżce misogi i zaczął uczyć się od niego kaligrafii”.

Ten cytat podkreśla, że dojo Tanaki było ważnym miejscem spotkań i nauki, a jego rola w aikido była kluczowa, choć nie zawsze publiczna.

Wspomnienie o spotkaniu Abe z Ueshibą w dojo Tanaki, na stronie internetowej Aikiweb:

„Abe spotkał Morihei Ueshibę na inauguracji dojo Aikido Bansena Tanaki w Osace w 1952 roku i natychmiast rozpoczął treningi. Szczególnie uderzyło go podobieństwo między technikami oddechowymi stosowanymi w Aikido, misogi i shodo [kaligrafia], i doszedł do wniosku, że te trzy sztuki dążą do tego samego ostatecznego celu – zrozumienia koncepcji ki”.

Wspomnienie to pokazuje, że Tanaka stworzył środowisko, w którym Morihei Ueshiba mógł inspirować innych mistrzów do głębokiego duchowego zrozumienia sztuk walki.

Bansen Tanaka później otrzymał 9 dan Aikikai. Mówi się, że nie przepadał za tokijskim Aikido. Zmarł w grudniu 1988 roku, w swoim ukochanym mieście, w Osace, i tam spoczywa.

Ban Sen Juku

Szkoła Ban Sen Juku to międzynarodowa szkoła Aikido nazwana imieniem Bansena Tanaki. Szkoła ma swoją siedzibę w Belgii oraz dojo we Francji, na wyspie Reunion, w Hiszpanii, na Tahiti i w Wielkiej Brytanii. Szkoła naucza Aikido i koncentruje się na odkrywaniu istoty tradycyjnych japońskich sztuk walki poprzez kilka rodzajów treningu. W szkole ćwiczone są Aikido bez broni, ze szczególnym uwzględnieniem Aiki, Tai-Jutsu i Atemi. Ponadto, prowadzone są treningi z bronią, ze szczególnym uwzględnieniem Tanto, Iai, Bokken i Jo. Nauka odbywa się w tradycyjnym stylu, w którym kluczowa jest efektywność. Nauka sztuki Aikido na matach Ban Sen Juku koncentruje się głównie na istocie Aikido. Chociaż na pierwszy rzut oka wydaje się to ćwiczenie fizyczne, wymaga ono również rozwoju umysłowego i duchowego.

Tomita Seiji Shihan, założyciel i prezes szkoły Ban Sen Juku, wniósł swoją wiedzę z wielu dziedzin poza Aikido, takich jak zazen, misogi (oczyszczanie), ki no renma, masaż kiatsu, japońska kaligrafia i japońska kuchnia. Wszystkie te zajęcia mają ten sam duch: „cokolwiek robimy, jeśli dodamy zasady Aikido, zrobimy to skuteczniej”.