SHUGENDO - Przebudzenie Mocy Ki

Shu-Gen-Do - Ścieżka Przebudzenia Mocy 

Shugendō (jap. 修験道) – japoński nurt mistyczno duchowy zajmujący się wszechstronnie rozwojem duchowym człowieka, łączący elementy ezoterycznego buddyzmu, taoizmu, i shintō, a zwłaszcza kult gór i zwyczaj medytowania w górach. Adepci shugendō, zwani yamabushi (山伏, gyōja) - górskimi wojownikami - są kontynuatorami praktyk dawnych mnichów Kōya Hijiri. Za założyciela ruchu Shugendō tradycyjnie uważa się na wpół legendarnego ascetę-cudotwórcę En no Gyōja (634-707) czyli Jimpen Dai-Bosatsu. W okresie Meiji shugendō uznano za przestarzałe przesądy, zaś świątynie związane z ruchem przekształcono w państwowe chramy shintoistyczne. 

Shugendo - Święty Ogień

Odnowienie tradycji rozwinietej w okresie Heian (VIII-XII wiek) nastąpiło po roku 1945, kiedy to wprowadzono wolność wyznania. Shugendō ponownie stało się ruchem bardzo żywotnym i cieszącym się dużą popularnością. Obecnie shugendō praktykowane jest w różnych świątyniach i sektach, głównie przez yamabushi Yoshino z Dewa Sanzan związaną z tradycją Tendai, Kinpusen-ji oraz Ishiyama-dera szkoły Shingon. Dane statystyczne z końca lat dziewięćdziesiątych XX wieku wskazują na niemal 13 milionów aktywnie praktykujących. Wedle duchowo-mistycznych nauk Shugendo osiągnięcie duchowego przebudzenia i oświecenia możliwe jest jedynie poprzez połączenie z Kami (神), dobrymi i światłymi aniołami, bóstwami niebios. 

Adepci Shugendō (修験道) określani są mianem shugenja (śugendźa, 修験者) lub yamabushi (jamabuśi, dosłownie "wojownicy mieszkający w górach"), a także kenja, kenza, gdzie Ken oznacza Miecz. Ich praktyki obejmują szereg utrzymywanych w tajemnicy ćwiczeń ascetycznych, zwanych Shugyō. Historycznie ta tajemniczość związana jest również z prześladowaniami mistyków i uzdrowicieli duchowych ze strony japońskiego szogunatu. Charakterystyczną cechą shugendō, stanowiącą istotny element shugyō (Śugjo) są także pielgrzymki na określone Święte Góry dla wielodniowych medytacji, modlitw i postów (zwykle na 7 lub 21 dni). Podstawą Shugendo jest zrozumienie powiązań pomiędzy naturą ludzką a przyrodą, pomiędzy człowiekiem, przyrodą i niebiosami, rozwój duchowej mocy i potęgi, zebranie potrzebnego duchowego doświadczenia poprzez ćwiczenia i eksperymenty, poprzez intensywną praktykę w górach oraz mistyczną ascezę. 

Na terenie Japonii jest około czterdzieści głównych gór, które są miejscami praktyk shugendo. Największą czcią cieszy się góra Omine, początek starego szlaku do Kumano. Praktykujący shugendo zrzeszają się w grupy zwane Ko. Najczęściej nazwę shugendo tłumaczy się jako drogę górskiej ascezy. Bardziej poprawna jednak jest interpretacja terminu, jako sposobu osiągnięcia oświecenia. Przestrzeń górskiej natury światem łączącym w sobie element ludzki i boski, przestrzeń, w której człowiek może uwolnić się od świata codzienności i powrócić to mistycznego doświadczenia pierwotnego wymiaru swojego istnienia. Górscy mistycy-wojownicy znani są w historii ze swoich nieomal cudownych, ponadnaturalnych umiejętności, wielkiej waleczności, ogromnej wiedzy okultystycznej i uzdrowicielskiej, alchemicznej i lekarskiej. 

Shugendo - Górska wędrówka z testowaniem mocy

O Shugendo (修験道) mówi się, że opiera się na magii, tajemnych siłach i praktykach, czasami, że jest odmianą buddyzmu, synkretycznym tworem zawierającym w sobie elementy szamanizmu, taoizmu, buddyzmu, onmyodo i wszelkich innych możliwych ruchów mistyczno-duchowych. Praktycy zrzeszają się w grupach prowadzonych przez doświadczonych starszych, niektórzy wolą oddawać się praktykom indywidualnie, prywatnie, zwykle z powodu zaawansowanego wieku. W Szugendo nie jest istotne, czy oddaje się cześć takiemu, czy innemu bóstwo, bo wszystko jest przejawem tej samej siły, której nazwanie nie jest najistotniejsze, a bóstwa czy anioły, Kami, to tylko przejawy duchowej Mocy Najwyższego. Podstawą medytacji w praktykach Shugendo jest kontemplacja piękna i energii przyrody oraz zjawisk w przyrodzie. 

Dzięki praktyce adepci shugendo mieli osiągać poziom rozwoju duchowego i fizycznego niedostępny dla zwykłych śmiertelników. Praktyków shugendo zwykło się określać mianem "shugenja" - dosł. "osoba praktykująca shugen" lub "yamabushi"- "ten który żyje w górach". Shugenja był nie tylko słynny mnich-wojownik Benkei (postać historyczna), ale również Sōjōbō - przywódca tengu z góry Kurama. Tengu to najsłynniejsi mistrzowie sztuk walki pośród wszystkich yokai, według jednej z legend kiedy po ścięciu ojca Minamoto noh Yoshitsune został skazany na zamknięcie w klasztorze górze Kurama, miał co noc wymykać się opiekunom i zawzięcie ćwiczyć walkę mieczem. Którejś z nocy spotkał go dziwnie wyglądający yamabushi - kiedy dowiedział się że chłopak chce zemścić się na Tairach zaoferował pomoc w treningach. Tym yamabushi miał być wspomniany wcześniej legendarny Sōjōbō. Dzięki radom pierzastych istot Yoshitsune osiągnął mistrzostwo, którego pierwszym testem była słynna walka z Musashibo Benkei na moście Gojoe. Co znamienne na górze Kurama, oprócz innych świątyń, znajduje się też przybytek poświęcony Fudo Myoo...

Zao Gongen - Mistrz Zao - Vidya Raja

Większość najpopularniejszych aniołów czy bóstw Shugendō posiada rodowód indyjski, ich mistyczny kult dotarł do Chin i Japonii wraz z ezoterycznym nurtem buddyzmu. Do najważniejszych postaci panteonu Kami należą: Bogini Amaterasu, Bogini Kannon w różnych postaciach (chińska GuanYin), Kokūzō, Godairiki Bosatsu, Fudō Myōō, Kujaku Myōō, Aizen Myōō, Godai Myōō, Gōzanze Myōō, Gundari Myōō, Daiitoku Myōō, Kongoyasha Myōō, Benzaiten, Bishamonten, Zaō Gongen (Awatara Zaô, Vajragarbha, Vajrasattva, Kongōzō). Zaô czyli Kongo-Zo 金剛藏 - jest największym i najważniejszym z anielskich, niebiańskich postaci wykorzystywanych w metafizycznych praktykach Shugendo. 

Kongo Zao (Zaō Gongen) znany także jako Myō-ō 明王 (Król Światła, Król Magicznej Wiedzy, sanskr. Vidya Raja czyli Widja radźa) to diamentowy awatara, król gór, patron górskich mistyków-wojowników, awatara diamentowej krainy niebiańskiej, mistrz diamentowego światła oświecenia, protektor japońskiej góry Kimpu. Król Gór, Mistrz Zao przedstawiany jest jako postać o błękitnej, niebiańskiej skórze, w prawej ręce trzyma wadźrę - źródło mocy piorunowej, lewa dłoń czyni gest miecza czy mudrę miecza (tōken-in, tō-in, Gundari-in) do niszczenia zła, posiada trzy oczy czyli otwarte trzecie oko na czole, a postać otoczona jest ogniem, płomieniami ognia. Inkarnujący czy wcielający się awatara Zao zwany jest w sintoistycznej Japonii jako Daimyōjin 大明神 czyli Wielki Oświecający Anioł, Wielki Oświecający Kami (Jin) oraz jako Daigongen 大権現 - Wielki Awatara, Wielki Bodhisattwa, Mahawatara, Wielkie Ucieleśnienie Dobroci skupiające moce Oświecenia i Współczucia, niczym Maitreya. 

Shugendo - Kaligrafia nazwy szkoły

Shugendo (修験道) to dosłownie Ścieżka (Do, Dou) Mocy (Gen) osiągnięta przez praktyki ascetyczne (Shu), Ścieżka Przebudzenia Mocy. Las Omine na świętej górze Omine w Japonii przypomina magiczny las bretońskich druidów - przepełniony ożywczą mocą i niebiańskimi magicznymi istotami, aniołami i bóstwami czy bodhisatwami. Kto nie praktykuje metodami Shugendo na pewno nie ma większego pojęcia ani o japońskich sztukach walki, ani o japońskiej medycynie tradycyjnej, takiej jak Shiatsu czy Reiki, a już na pewno nie ma pojęcia o Mocy i Przebudzeniu Mocy wskutek prawdziwego treningu duchowo-mistycznego. Hongaku to stan pierwotnego Przebudzenia i Oświecenia, przebudzenia w Drodze, w Mocy, w Błogosławieństwie i w ostatecznym Oświeceniu. Najważniejsze ceremonie w życiu praktykujących Shugendo to Inicjacje zwane po japońsku Kanjo (Kandźo lub Kandżio). Nie ma prawdziwej praktyki Shugendo bez ścieżki przekazów inicjacyjnych z rąk urzeczywistnionych Mistrzów Drogi... 

Istnieją Inicjacje aktów i faktów, Jigyô kanjo, czyli ceremonialne przyjęcia i błogosławieństwa, istnieją Inicjacje pieczętowania gestami (mudrami) czyli Impô Kanjo, a także Inicjacje przekazu Wiedzy i Prawa Dharmy czyli Dempô Kanjo. Inicjacja Czterech Ścieżek zwana jest Shidô-kegyo, a wymaga praktyki wstępnej przynajmniej przez trzy miesiące, jednak kończy się zwykle po dziesięciu latach praktyki. Shidô-kegyo bywa zwykle podzielone na cztery ceremonialne części udzielane w odstępach czasowych, tak, że pierwsza część jest po zapoznaniu z podstawami praktyki. Shugendô posiada dwie specyficzne wielkie i znaczące Inicjacje, z których jednej, Katsuragi Kanjo, udziela się dla shugenja w świątyni na Górze Katsuragi raz na osiem lat, organizując ceremonię co osiem lat, a drugiej zwanej Jinsen Kanjo, na górze Omine, raz na dwadzieścia lat, czyli podobnie jak u bretońskich druidów wymagających dla wtajemniczenia także około 20 lat praktyki. Inicjacji udziela się w świątyniach i miejscach praktyki Shugendo, które znajdują się wysoko w górach, na szczytach gór uznawanych za święte, mające cudownie uzdrawiające właściwości, stanowiących mandale odpowiednie dla Oświecenia Wojownika. 

Inicjacja Jinsen Kanjô na Górze Omine podzielona jest na dwie części, pierwszą prostszą, dla początkujących oraz drugą, bardziej złożoną i dłuższą wykonywaną w najświętszym miejscu świątyni Omine zwaną Jinsen Shô Kanjo. Ostatnia Inicjacja w XX wieku, miała miejsce w 1999 roku na Górze Omine, a uczestniczyło w niej przynajmniej dwieście zaawansowanych Yamabushi Shugendo. Rytuały Inicjacji Wojowników Shugendo w niewielkim stopniu różnią się szczegółami w zależności od szkoły czy klanu Shugendo, ale adepci potrafią się rozpoznawać zgodnie z zasadami Kodeksu Wojowników. Początkową Inicjacją w Shûgendô jest zwykle uroczyste i wzniosłe przyjęcie ucznia przez Mistrza na naukę, co zwie się Inicjacją Serca, a po japońsku Ishin Kanjo. Proces Inicjacji dla duchowego rozwoju i treningu jest możliwy, kiedy uczeń wyraża dosyć woli i determinacji aby podjąć pod kierunkiem Mistrza życiowy długi i intensywny trening Wędrowania Ścieżką Praktyki, tworząc żywą i realną więź duchową, której rozerwanie nie będzie możliwe. Neofitów nazywa się Shinkyaku, a podejmują oni pielgrzymki wspinaczkowe na góry połączone z testowaniem wytrzymałości i hartu ducha, gdyż trening w górach jest bardzo ważnym fundamentem Shugendo. 

Każdego roku adepci Shugendo odbywają pielgrzymki z rozmaitymi testami i próbami, pielgrzymki na Święte Góry do świątyń Shugendo. Odnawiają w mandali przyrody i górskim klimacie swoją energię, umacniają ducha w rozlicznych praktykach medytacji i śpiewów. Poszczególne klany czy szkoły Shugendo mają swoje ulubione góry ku którym kierują się trasami o różnych stopniach trudności w górskim łańcuchu Omine. Wśród intensywnych ćwiczeń Shugendo sporo czasu i miejsca poświęca się rozwijaniu zdolności, które współcześnie uznaje się za paranormalne czy parapsychiczne, w tym sztuce duchowego uzdrawiania. 

Yamabushi - Górscy Mistycy Wojownicy 

Yamabushi - z japońska 山伏 dosłownie "wojownicy górscy", "wojownicy mieszkający w górach" - ascetyczni eremici, mistycy-wojownicy z japońskich gór, których tradycja określa jako silnych wojowników obdarzonych nadprzyrodzonymi mocami. Wyznają mistyczno-duchową doktrynę Shugendō (jap. 修験道), będącą głównie połączeniem ezoterycznego buddyzmu zen tradycji shingon i tendai oraz elementów shintō, zwanego japońskim taoizmem. Są przeważnie samotnikami, choć tworzą luźne konfederacje i wiążą się z określonymi świątyniami, a historycznie uczestniczyli niekiedy w bitwach i potyczkach razem z samurajami i sōhei'ami (mnichami-wojownikami). Ich początki sięgają pustelniczych yamabito, yamahōshi i niektórych hijiri z VIII i IX wieku. 

Współcześnie termin ubasoku-yamabushi odnosi się do świeckich praktyków kultywujących shugendō. Mistyka i duchowość shugendō kładzie mocny nacisk na ascezę i budowanie wytrzymałości. W okolicach świętego miejsca shugendō Dewa Sanzan i w świętych japońskich górach Kumano i Omine wciąż częstym widokiem są yamabushi w charakterystycznych biało-szafranowych szatach, z horagai (instrument dęty z muszli). 

Yamabushi - Mistrz En No Gyoja

Yamabushi zaczynali jako yamahōshi, izolowane społeczności (lub jednostki) górskich eremitów, ascetów i "świętych mężów", mistyków praktykujących głęboki rozwój duchowy, którzy podążali ścieżką shugendō w poszukiwaniu duchowych, mistycznych lub ponadnaturalnych mocy uzyskiwanych poprzez ascezę, przez medytacje, modlitwy i posty. Możliwe, że ta droga nie miała założyciela, ponieważ mity otaczające En no Gyōja są liczne i złożone, przez co przypomina on japońskiego Maga Merlina albo chińskiego Mistrza Lao Tsy. Ludzie, którzy zdecydowali się na duchową ścieżkę, byli rozmaicie nazywani, między innymi: kenja, kenza i shugen-ja (jap. 修験者). Ci górscy mistycy-wojownicy zaczęli być poważani ze względu na ich zdolności magiczne i wiedzę okultystyczną. Poszukiwano ich jako uzdrowicieli lub medium, znanych jako miko. 

Większość tych ascetów, poza poświęceniem shugendō studiowało nauki buddyjskiej współnoty tendai lub szkoły shingon, założonej w VIII wieku przez Kōbō Daishi. Shingon była jedną z głównych szkół mikkyō (jap. 密教) lub ezoterycznego buddyzmu, według którego oświecenie można odnaleźć poprzez duchowe odosobnienia, studia i kontemplację jaźni, natury i ezoterycznych obrazów nazywanych mandalami. Obie szkoły czy wspólnoty mistyczne uważały góry za idealne miejsce dla tego typu sekretnych odosobnień i mistycznych kontemplacji w rozwoju duchowym. W swoich górskich pustelniach czy eremach (aśramach) mnisi studiowali nie tylko naturę, mistyczno-religijne teksty i obrazy, ale także różne sztuki walki, w tym ju-jutsu, karate czy iai-jutsu. Nie jest jasne, czy celem była obrona przez bandytami, innymi mnichami czy armiami samurajów, ale idea nauki sztuk walki jako środka do rozwoju mentalnego i duchowego, nie tylko fizycznego, zawsze była głęboko zakorzeniona w japońskiej kulturze, niezależnie od doktryn poszczególnych szkół czy wspólnot. W ten sposób yamabushi, jak sōhei, stali się wojownikami, nie tylko mnichami, stawali się mistycznymi rycerzami szambali. 

W miarę, jak wzmacniała się ich reputacja bazująca na mistycznej przenikliwości i wiedzy, organizacja rosła, a wielu mistrzów było powoływanych na wysokie duchowe pozycje w hierarchii dworskiej. Mnisi pustelnicy i świątynie zaczęły zyskiwać znaczenie polityczne. Do okresu Nanboku-chō w XIII i XIV wieku, yamabushi utworzyli zorganizowane oddziały nazywane konsha. Konsha, razem z sōhei i innymi mnichami zaczęli wykonywać polecenia z centralnych świątyń ich szkół duchowych. Pomagali cesarzowi Go-Daigo w próbie obalenia szogunatu Kamakura, a ich umiejętności bojowe okazały się odpowiednie do walki z armiami samurajów.

Kilkaset lat później, w okresie sengoku, yamabushi byli obecni wśród doradców i wojsk niemal każdej ze stron walczących o kontrolę nad Japonią. Niektórzy, prowadzeni przez Shingena Takedę, pomogli Nobunadze Odzie w walce przeciwko Kenshinowi Uesugi w 1568, podczas gdy inni, w tym opat Sessai Choro, doradzali Ieyasu Tokugawie. Wielu walczyło wraz z mnichami przeciwko Nobunadze, który ostatecznie ich pokonał i zakończył epokę panowania mnichów-wojowników. Yamabushi służyli również od średniowiecza jako sendatsu (duchowi przewodnicy górscy) od Kumano Kodo do Kumano Sanzan. Wśród pielgrzymów byli także emerytowani cesarze i arystokraci. 

Podobnie jak inni mnisi-wojownicy, yamabushi potrafili używać różnych broni. Można odnaleźć wzmianki o używaniu przez nich łuku, miecza i sztyletu. Jednakże charakterystyczną dla nich bronią, podobnie jak w przypadku sōhei i Ikkō-ikki była naginata (kosa na sztorc) oraz yari (pika, włócznia). Jako dodatek do ich duchowych lub mistycznych zdolności, często przypisuje się yamabushi wykorzystanie ninjutsu. Były przypadki zatrudniania ninja przez górskich mnichów, zarówno do walki jak i do innych, bardziej sekretnych zadań. Z kolei ninja charakteryzowali się na mnichów lub górskich ascetów, aby swobodnie poruszać się w pewnych środowiskach. Najprawdopodobniej to było źródłem wspomnianych pogłosek. Wydaje się wątpliwe, aby znacząca liczba yamabushi była wyszkolona przez utrzymujące swoją sekretność klany ninja. W rzeczywistości klany ninja mogły wywodzić się ze stylu życia yamabushi połączonego z innymi interpretacjami ninpō (jap. 忍法 najwyższa forma ninjutsu) przejętymi przez zwykłych ludzi. 

Musha shugyō (武者修行) - to wędrowni wojownicy zwani Shugyōsha żyjący jako waleczni pielgrzymi, którzy uczą się kolejnych systemów sztuk walki, służą u Daimyo jako strażnicy i obrońcy. Musha shugyo to konecept treningu w czasie prawdziwej walki, w służbie żołnierza wojownika. Wojownikiem w drodze, Shugyōsha, była chociażby założyciel szkoły walki opartej na stylach Ken-Jutsu i Iai-Jutsu znanej jako Shinkage Ryu (新陰流), Mistrz Kami-izumi Ise-no-Kami Nobutsuna (1508-1582). Shugyo oznacza najgłębszy z możliwych duchowy i fizyczny trening, który urzeczywistniany jest w wielu rodzajach sztuk walki. Często jest rozumiane jako proces oczyszczania, a niektórzy widzą w tym nawet ćwiczenia wywołujące oświecenie. Jednak z perspektywy Aiki-Jutsu i Aikido czy Nin-Jutsu, shugyo to etap końcowy rozwoju postawy adepta wobec praktyki Aiki. Jest to wyczerpujący trening, gdzie mamy do czynienia ze zrozumieniem istoty Budo (Sztuki Walki) oraz głębokim zaangażowaniem. Do jego osiągnięcia niezbędne są prawdziwe koncepcje (jak miłość i pokój), jak również silna koncentracja (nen). 

Shugyo wystawia na próbę tak wytrzymałość naszego organizmu jak i siłę naszej woli, toteż wymaga rygoru w stosunku do umysłu – umiejętności panowania nad emocjami. Takie długotrwałe i surowe szkolenie w połączeniu z psychiczną dyscypliną prowadzi do absolutnego ideału ludzkiego charakteru, poprzez wykształcenie odpowiednich zasad moralnych. Jego skutkiem jest zdrowie i poczucie harmonii z otoczeniem. W głębszym sensie shugyo realizuje istotę poświęcenia się idei samodoskonalenia. A w dziedzinie Aiki-Jutsu czy Aikido - jako dyscyplinie Budo wybitnie skupionej na tej koncepcji - stanowi to zupełne mistrzostwo, mistrzowskie panowanie nad ciałem, emocjami i umysłem oraz panowanie duchowe objawiające się wsparciem ze strony Kami. O’Sensei Morihei Ueshiba zwykł w tej sprawie mawiać: „Głównym zadaniem treningu jest stałe zdyscyplinowanie ducha, wyostrzanie siły nen, jednoczenie ciała i umysłu. Jest fundamentem rozwoju waza (techniki), które z kolei rozwija się nieskończenie dzięki nen.” 

Na bazie praktyk Shugendo powstało wiele japońskich stylów walki znanych pod ogólną nazwą Ju-Jutsu, Yawara, Nin-Jutsu oraz Aiki-Jutsu, w tym współczesne, powstałe czy raczej rozpowszechnione już w XX wieku Aikido - oryginalnie znane jako najwyższy poziom wtajemniczenia w Ju-Jutsu. Z Shugendo wywodzą znane techniki i metody leczenia oraz uzdrawiania, w tym Do-In (chińskie Dao-Yin), Shiatsu czyli akupresura, a także kompleksowy system terapii znany jako japońskie Reiki, rozpowszenione u początku XX wieku przez Mikao Usui Sensei. Ideą Shugendo jest ćwiczenie, w tym praktyka sztuk walki, włącznie z japońską bronią białą, jak lanca czy miecz samurajski, praktyka medytacji i kontemplacji, praktyka z Kami - boskimi aniołami niebios, praktyka wiedzy tajemnej, w tym zjawisk alchemicznych i metod leczenia oraz szamańskiego uzdrawiania. Zasadą wschodnich nauk jest, że aby zostać prawdziwym szamanem, najpierw trzeba zostać prawdziwym, doswiadczonym w walce Wojownikiem. 

Bushido - Kodeks Wojowników Górskich 

Jednym z ideałów kultury zachodnioeuropejskiej czasów średniowiecza był rycerz doskonały uosabiany w takich postaciach literackich jak Roland czy Rycerze Okrągłego Stołu. Mężowie ci, na równi z kunsztem rycerskim, charakteryzowali się wielką cnotą, wiernością, odwagą i poświęceniem. To właśnie te cechy napełniały ich czyny wzniosłością i pięknem w krwawych czasach wojen krzyżowych, czyniąc z nich wzory dla każdego, kto parał się sztuką miecza. Czymś analogicznym do znanego naszej kulturze ideału rycerza było w Japonii Bushido. 

Bushido - siedem zasad

Bushidō, busido jap. 武士道 bushi-dō, droga wojownika – niepisany, a uczony w przekazie ustnym zbiór zasad etycznych japońskich Wojowniów z Gór, Yamabushi oraz samurajów; kodeks wojskowy japońskiego rycerstwa. Kodeks Bushido ma na celu uczynienie z nich możliwie doskonałych żołnierzy i wojowników, rycerzy honoru. Etos samurajski kształtował się od okresu Heian do restauracji Meiji, kiedy zlikwidowano podział klasowy w Japonii. Zawiera w sobie elementy konfucjanizmu, buddyzmu zen oraz rodzimej duchowości shintō. Adepci są stopniowo w miarę stawania się Wojownikami wprowadzani w Kodeks Rycerski Yamabushi. 

Yamabushi oraz samuraje uważają Bushido - Kodeks Wojownika - za metodę doskonalenia cielesnego i duchowego. „Etyka Rycerza” daje im etyczne interpretacje filozoficznego obrazu świata, uczy samuraja „właściwego sposobu życia” w społeczeństwie japońskim. Wojownik wychowany w duchu Bushido powinien sam oceniać swoje działania i postępki, sprawiedliwie osądzać siebie w razie niegodnego postępku, naruszenia obowiązków lub powinności. Za Bushido nie stoją jakiekolwiek instytucje, które mówiłyby jak powinien żyć prawdziwy japoński Wojownik Górski. Zasady Bushido nie zostały także zebrane w jeden określony zbiór reguł i wydrukowane w jakimś dziele literackim. U jego podstaw leży od zawsze siła przekonania, opinia społeczna, przykłady, rodzinne wychowanie i tradycja. Nie bez znaczenia jest tu także moralna siła osób powszechnie uważanych za autorytety i upamiętnionych w średniowiecznej historii Japonii. 

Bushido jest moralnym kodeksem Wojowników Górskich, który zawiera w sobie przede wszystkim elementy takich tradycji duchowych jak: buddyzm, konfucjanizm i shinto – narodowej duchowości i religii Japonii. W bezpośrednim związku z kodeksem samuraja jest też medytacja zen (dzen), wyrabiająca u Wojownika pewność siebie i zimna krew w obliczu śmierci. Bushido przejęło od zen idee surowej samokontroli, samopanowania i hartu ducha. To właśnie panowanie nad sobą i swoimi emocjami uważane było powszechnie za najcenniejsze przymioty charakteru samuraja i jeszcze bardziej Yamabushi. Do głównych zasad samurajskiej moralności zaliczano: wierność wobec wodza (dowódcy) i Mistrza, męstwo, odwagę i bezpośrednio związany z tym wysoki kunszt wojenny; uczciwość i prawość, prostotę i powściągliwość, rezygnację z wygód osobistych i pieniędzy. 

W moralnym kodeksie Yamabushi i samurajów wielka wagę przywiązuje się do katakiuchi – krwawej zemsty. Wierność wobec Mistrza czy Suzerena wymaga, aby zniewaga wyrządzona Mistrzowi czy Wodzowi została bezwzględnie pomszczona. Umiejętność panowania nad sobą i kierowania nad swoimi uczuciami jest u Yamabushi i samurajów doprowadzona do doskonałości. Równowaga duchowa jest ideałem Bushido - Drogi Wojowników. O mistrzowskim opanowaniu własnych odczuć i olbrzymiej samokontroli świadczyć może chociażby obrzęd samobójstwa – seppuku, gdy popełni czyny niegodne Wojownika. Odebranie sobie życia dla zmycia hańby ze swojego honoru było uważane przez Wojownika za najwznioślejszy czyn i najwyższy przejaw osobistego heroizmu. Honor i sławę ceniono bardziej niż życie, dlatego kiedy na kartę stawiano jedno z tych pojęć, Yamabushi czy samuraj z głębokim namysłem i religijnym oddaniem oddawał za nie życie. Nierzadko z powodu jednego nierozważnego zdania, które urażało dumę rycerza w ruch szły miecze czy szable. Z reguły takie starcia kończyły się śmiercią lub poważnym zranieniem jednego z walczących samurajów. Bushido wpaja Wojownikom miłość do oręża. Broń daje yamabushi i samurajowi poczucie pewności i jednocześnie poczucie odpowiedzialności. Zgodnie z etykietą rycerską pochopne posługiwanie się mieczem uważane jest za ujmę na honorze. 

Bushido - Zasady podstawowe

Wychowanie w duchu Bushido wyraża się w trzech słowach: mądrość, dobroć, odwaga czyli Chi, Jin, Yu. Bushi-no ichi-gon - słowo samuraja czy Yamabushi jest wyrażeniem zawierającym w sobie ogromną wagę. Jest ono czymś, co od wieków zastępuje podpis pod najbardziej znaczącymi umowami i dokumentami. Kłamstwo (ni-gon) zaś japońscy rycerze niejednokrotnie przypłacali śmiercią. Zasady Kodeksu Bushido to przede wszystkim siedem głównych wymagań jakie stawia kodeks Wojownikowi oraz kilka dodatkowych reguł. Oto one: 

Chu, Chū - 忠 - Chugi (Ćugi, Ciugi) - 忠義 - Lojalność, Wierność, Służenie, Oddanie. Pełna Wierność. To umiejętność bezwzględnego oddania się sprawie i pokory wobec zwierzchników i weteranów, wobec starszych w Drodze, Przewodników, a szczególnie wobec Mistrza. Z drugiej strony jest to jednak brak takiego przywiązania do czegokolwiek, by się tego żałowało utraciwszy to. Poświęcenie siebie bez względu na to co ma się utracić. Aby wejść na Drogę Wojowników - trzeba nauczyć się praktycznej Lojalności wobec Mistrza i Klanu (Szkoły). Chu oznacza także oddanie duchowe, dewocję, wierność. 

Gi - 義 - Uczciwość, Sprawiedliwość, Prawość, Obowiązki. Absolutna równowaga ducha i myśli. Wojownik nie może nigdy dać się wytrącić z równowagi, ma pozostawać w harmonii z przyrodą i duchami. Nie ważne co robi. Irytacja, bądź zwątpienie to karygodna oznaka słabości. Bądź zawsze uczciwy w kontaktach z innymi ludźmi. Miej wiarę w sprawiedliwość, ale nie tą którą ustalają inni, lecz w płynącą z Twojego wnętrza. 

Jin (Dźin) - 仁 - Współczucie. Miłość i wola pomocy światu. Psychologia określa to z grecka mianem miłości agape – więcej daje, niż przyjmuje. Japończycy mówili, iż to miłość kosmiczna. 

Makoto - 誠 - Szczerość, Uczciwość, Prawdziwość, Realistyczność. To wiara w siebie i innych oraz, przede wszystkim, szczerość. Wojownik nie jest krętaczem – myśli i działa bez mataczenia, po prostu. Tak jak proste i opanowane są jego uczucia. Wojownik jest realistyczny, prawdziwy, przewidujący, wykazuje się zdrowym rozsądkiem. 

Meiyo - 名誉 - Honor. Do budowanie własnej, doskonałej postawy wobec świata. Wojownik na każdym kroku stara się być lepszy, a każdy regres uważa za wielkie niepowodzenie. 

Rei - 礼 - Grzeczność, kultura, kurtuazja, odpowiednie zachowanie, szacunek. Wojownik nie kala się niegodnym postępowaniem, ponieważ jest lepszy i to on stawiać może warunki. Ceremonialne i rytualne zachowania kurtuazyjne w tym ukłony i pokłony. 

Yu, Yū - 勇 - Odwaga i brak strachu. Dzielność i męstwo w obronie własnych przekonań. Heroiczna odwaga - Wznieś się ponad ludzi, którzy boją się stanąć do walki. Chowając się jak żółw w swojej skorupie, nie żyją naprawdę. Samuraj musi mieć heroiczną odwagę. Często prowadzi go ona do niebezpiecznych sytuacji, ale też czyni jego życie pełnym i cudownym. Heroiczna odwaga nie jest ślepa, ale inteligentna i wielka. 

Jisei (Dźisei) - 自制 - Samokontrola, samoopanowanie. 

Ko, Kō - 孝 - Szacunek dla przodków i starszych w Drodze. 

Tei - 悌 - Braterstwo, szacunek braterski. 

Chi - 智 - Mądrość, mądre działanie, wiedza, inteligencja. 

Shin - 信 - Wiara, Ufność. 

W etyce konfucjańskiej wymienia się cechy Wojowników w następującym porządku wedle ważności jako rodzaj Ośmiu Doskonałości:  jin, gi, rei, chi, chū, shin, kō, tei. Pięć zasad konfucjańskich to 仁義礼智信 - jingireichishin czyli Jin, Gi, Rei, Chi, Shin, które powiązane są z filozofią Pięciu Żywiołów. Widzimy, że etyka Kodeksu Bushido mocno zazębia się z wartościami etyki konfucjańskiej rodem z Chin. 

Hierarchia ciężkich grzechów Bushi: 

- Złamanie zasady przestrzegania tradycji Yamabushi.

- Pozwalanie sobie na zniewagi i utrata twarzy.

- Zadanie krzywdy za wyjątkiem sytuacji słusznej zemsty lub bitwy.

- Litość dla wrogów, jeśli się poddają lub dokonują zadośćuczynienia.

- Złodziejstwo i niedostojne zachowanie.

- Zabijanie poza sytuacjami zemsty lub walki, okazywanie strachu.

- Niewykonanie powierzonego zadania.

- Nieposłuszeństwo Mistrzowi, złamanie słowa, poddanie się.

- Niepomszczenie zniewagi, zawiedzenie przyjaciela lub kolegi Wojownika.

- Zdrada Mistrza i Klanu. 

„Należy wciąż hartować swoje męstwo, usiłować przewyższać w nim innych i nigdy nie czuć się gorszym od tego czy tamtego wojownika”. - Yamamoto Jocho 

„Wojownik, który na zewnątrz nie okazuje odwagi, a w sercu nie nagromadzi tyle współczucia, żeby mu pierś rozrywało, nie będzie umiał przestrzegać prawdziwych zasad wojennego rzemiosła.” - Tanmen 

„Co rano, co wieczór rozmyślaj o śmierci, miej jej nieustanną świadomość. Tylko wtedy Bushido da ci wolność i do końca życia będziesz mógł niezawodnie i bez uchybień wypełnić swoją służbę”. - Yamamoto Jocho 

„Kiedy Yamamoto Jin’emon w wieku osiemdziesięciu lat leżał złożony chorobą, przyznał, że powstrzymuje się od jęku. Mówiono mu: „Jeśli będziesz jęczał, może będzie ci lżej. Pozwól sobie na jęki”. Jin’emon powiedział na to: „Moje imię jest wszystkim znane. Przez całe życie mówiono o mnie, że zasługuję na szacunek. Nie wolno więc, aby pod koniec życia usłyszano moje skargi”. I do samego końca nie wydał z siebie głosu”. - Yamamoto Jocho 

„Wstyd jest jako blizna na drzewie, nie znika, lecz powiększa się z czasem”. - Nitobe Inazo 

"Nie oddalaj się nigdy od Drogi Wojownika." - Musashi  

Jak głosi jedna z legend, pierwszy cesarz Japonii, Jimmu, otrzymał święty miecz w darze od bogów, od Kami. Dlatego do dzisiaj ofiarowanie komuś miecza jest uważane w Japonii za zaszczyt i symbol wielkiej czci. Broni tej zresztą przypisuje się różne tajemne moce dające zdrowie, długowieczność, ale też takie, które są przyczyną nieszczęść i śmierci. Oczywiście wojownik używa miecza do zabijania wrogów. Kodeks Bushido nakazuje jednak by Yamabushi czy samuraj nigdy nie wyciągał miecza bez potrzeby. Ten, kto dobywa z pochwy klingę z błahego powodu, uchodzi za tchórza. Jedna z zasad głosi, że Bushi, jako człowiek opanowany, powinien znać moment, kiedy użycie broni staje się ostatecznie koniecznością. 

Ludzie, którzy współcześnie zajmują się rozwojem duchowej i parapsychicznej Mocy, powinni zainteresować się metodami praktyki oferowanymi przez Shugendo, przez Yamabushi oraz podobnymi jak chociażby himalajską Jogą znaną jako Prana Joga, gdzie ćwiczy się podobnie jak w chińskim Qigong (Chi Kung). Przebudzenie Mocy (Kundalini) ciągle jest możliwe, jednak człowiek musi podjąć odpowiednią Ścieżkę, taką, która to umożliwia. W Polsce istnieją zaangażowani od dziesięcioleci praktycy doświadczający japońskich sztuk walki i mistyki treningami wzorowanymi na Shugendo, na ścieżce mistycznych górskich wojowników Yamabushi. 

LINKI: 

Zajrzyj w podstawowy program inicjacyjnej metody japońskiego Reiki:

http://usui-reiki-gakkai-polska.blogspot.com/p/dai-roku-tou.html